Αν ένα σύστημα στα χαρτιά φαίνεται τέλειο αλλά στην πράξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί  δεν είναι καν σύστημα. Μπορεί να είναι αυταπάτη, ο φόβος απέναντι στο χάος, η ντροπή για τη δειλία και την ανικανότητά μας. Αναφέρομαι στο Μεταναστευτικό/Προσφυγικό. Μόνο το 19% αυτών που δεν δικαιούνται άδεια παραμονής στην ΕΕ επέστρεψαν στη χώρα τους τα τελευταία χρόνια. (Migration information source, «Recalcitrant» and «Uncooperative»). Για διάφορους λόγους αλλά πρωτίστως επειδή η μητέρα πατρίδα δεν τους δέχεται πίσω. Αυτό είναι στην πράξη το τι συμβαίνει στην ΕΕ. Για αυτό το μικρό ποσοστό όλη η σπουδή;

Το ξέρω, δεν θέλουμε να ακούμε για αριθμούς, μας ενδιαφέρει ο άνθρωπος! Αλλά θα επιμείνω στους αριθμούς που παραπέμπουν στους ανθρώπους. Και θα αναφερθώ στους μετανάστες, όχι στους πραγματικούς πρόσφυγες που νομικά, οικονομικά και ηθικά αποτελούν μια διαφορετική κατηγορία. Αν αγνοήσουμε αυτές τις διακρίσεις παύει η συνεννόηση.

Η βασική αιτία της μετανάστευσης είναι οι ανισότητες που υπάρχουν μεταξύ των πλούσιων χωρών, όπως ΗΠΑ, Δυτική Ευρώπη, Αυστραλία, και από την άλλη, σχεδόν όλος ο υπόλοιπος κόσμος, αλλά ειδικά η Αφρική και μέρος της Ασίας. Δεν ήταν αυτό το φαινόμενο τόσο έντονο πριν από τη βιομηχανική επανάσταση, δηλαδή πριν από τον 18ο αιώνα. Αλλά είναι και η ασφάλεια και το κοινωνικό κράτος του ανεπτυγμένου κόσμου που κάνουν ελκυστικές αυτές τις «δυτικές» κοινωνίες.

Στην εποχή μας, από τη μια η ενημέρωση ότι υπάρχει η δυνατότητα για μια καλύτερη ζωή σε κάποιες ανεπτυγμένες χώρες και από την άλλη η σχετική ευκολία που πλέον έχουν οι πολίτες να ταξιδεύουν ενισχύουν την οικονομική μετανάστευση. Αλλά οι αριθμοί είναι αδυσώπητοι. Παγκοσμίως ο ένας στους τριάντα δεν ζει πλέον στη χώρα όπου γεννήθηκε. Η Ασία και η Αφρική έχουν περίπου έξι δισεκατομμύρια πληθυσμό (70% του παγκόσμιου πληθυσμού). Αν το 1% θελήσει να δοκιμάσει την τύχη του στην Ευρωπαϊκή Ενωση (που έχει 450 εκατομμύρια) θα πρέπει να ενσωματωθούν 60 εκατομμύρια. Αν οι μετανάστες είναι το 10% των φτωχών χωρών τότε η εισροή θα είναι 600 εκατομμύρια. Θέλω να πω ότι μια «φιλόξενη» μεταναστευτική πολιτική δεν είναι ρεαλιστική. Δεν βγαίνουν οι αριθμοί και θα πρέπει να υπάρξουν νέοι κανόνες και περιορισμοί.

Το πιθανό επιχείρημα ότι δεν θα είναι τόσο πολλοί οι οικονομικοί μετανάστες δεν είναι πειστικό. Βλέπουμε ότι παρά τις απαγορεύσεις και κάποτε τις βίαιες επαναπροωθήσεις οι μετανάστες ρισκάρουν και τη ζωή τους ακόμη για μια καλύτερη ζωή. Και όταν η Μέρκελ το 2014-2015 άνοιξε τα σύνορα της χώρας της το μεταναστευτικό ρεύμα εκτινάχθηκε.  Ούτε η θέση ότι «τους χρειαζόμαστε» ευσταθεί: η εισροή εργατικού δυναμικού – αυτό το ξέρει η ελληνική κοινωνία που υπήρξε πρωτοπόρος στη μετανάστευση – γίνεται ελεγμένα, όχι κατά βούληση.

Εχω προσωπική εμπειρία για το πώς πάει κάποιος μετανάστης στον Καναδά και άκουσα πώς πήγαν οι θείοι μου στο Ellis Island. Υπήρξα και πολιτικός πρόσφυγας. Εχω κάποιες ευαισθησίες σε αυτά τα θέματα αλλά άλλο είναι να μπουκάρεις σε μια χώρα επειδή αυτό το θεωρείς καλό για σένα. Η Ελλάδα είναι ένα έθνος-κράτος και έχει σύνορα. Κάποτε που είχα ξένο διαβατήριο έπαιρνα βίζα για να μπω. Και αυτό το θεωρούσα πολύ φυσικό.

Αν θέλουμε να μην ταλαιπωρούνται οι μετανάστες με φράχτες στον Εβρο, Frontex στη θάλασσα, βίζες, αιτήσεις ασύλου και παρόμοιους περιορισμούς υπάρχει λύση. Αντί να πληρώνουν χιλιάδες δολάρια στους διακινητές και να περνούν διάφορες χώρες με κινδύνους, θα μπορούσαμε να υποδεχόμαστε τους μετανάστες που θα έρχονται στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος με τσάρτερ πληρώνοντας μόνο 100-200 δολάρια και να περνούν από μια ειδική πύλη όπου δεν θα γίνεται έλεγχος διαβατηρίων! Τόσο απλά, για να είμαστε συνεπείς με τη θέση «δεχτείτε τους και μην τους ταλαιπωρείτε».  Αυτήν τη λύση τη θέλουμε;

Και μια επισήμανση για την κοινωνική θέση των μεταναστών. Δεν είναι οι φτωχοί των αναπτυσσόμενων χωρών. Είναι οι μεσαίες τάξεις που μπορούν να συσσωρεύσουν 5-10 χιλιάδες δολάρια για το ταξίδι. Αυτό το ποσό είναι πολύ μεγάλο σε μια χώρα με ΑΕΠ κάτω των 10 χιλιάδων δολαρίων. Είναι αυτοί που κάτι ξέρουν για το τι γίνεται στον κόσμο, και μιλούν και λίγα αγγλικά. Οι φτωχοί δυσκολεύονται να βγουν ακόμα και από το χωριό τους.

Αν αυτά ηχούν κάπως ξενοφοβικά και ρατσιστικά, δεν είναι. Είναι όμως θέσεις που αν αφελώς αγνοηθούν θρέφουν τις ανησυχίες ορισμένων πολιτών και αυτό με τη σειρά του καλλιεργεί τον ρατσισμό. Αν το δημοκρατικό έθνος-κράτος δεν διασφαλίζει τη νομιμότητα, άθελά του και «με τις καλές προθέσεις του» θρέφει τον αντιδημοκρατικό αυταρχισμό.