Μπορεί, λοιπόν, η παρένθετη μητρότητα να μετατραπεί σε εμπόρευμα; Οπως αποκαλύπτει η δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω Μαρία Παπαδάκη, «σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η υιοθεσία αποτελεί μια εξαιρετικά αργή και επίπονη διαδικασία, συνήθως άκαρπη για τους υποψήφιους γονείς, η ανοχή σε δραστηριότητες όπως αυτές που αποδίδονται από τις εισαγγελικές αρχές στην παραπάνω κλινική αποτελεί σκάνδαλο, ιδίως σε συνδυασμό με την παράλειψη εκτέλεσης της από 28/7/2020 απόφασης ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της και την παρ’ όλα αυτά παράταση της αδειοδότησής της την 11/8/2022 από την εποπτεύουσα αρχή.

Διεθνές ενδιαφέρον αποκτά η υπόθεση, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης που διαθέτει νόμο για την παρένθετη μητρότητα και ότι σε πολλές χώρες η εν λόγω διαδικασία ρητά απαγορεύεται. Τα παραπάνω δεδομένα φέρεται να αξιοποίησε επιχειρηματικά η παραπάνω κλινική, δημιουργώντας αξιόλογο ιατρικό τουρισμό, χωρίς όμως να τηρεί – σύμφωνα με τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει – την εθνική νομοθεσία, με κύρια αποδιδόμενη παράβαση τη λήψη χρημάτων που δεν αποτελούν αμοιβή για ιατρικές πράξεις αλλά ούτε και νόμιμη αποζημίωση της παρένθετης μητέρας, η οποία κατά τον νόμο μπορεί να καλύπτει μόνο τα έξοδα εγκυμοσύνης, τοκετού και λοχείας καθώς και τα έξοδα για την αποχή της παρένθετης από την εργασία της».

Κίνδυνος για τον ίδιο τον θεσμό

Σύμφωνα με δικηγόρο που εκπροσωπεί ζευγάρια του εξωτερικού που απέκτησαν παιδιά μέσω της εν λόγω κλινικής και που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του, συχνά «η κλινική βιαζόταν να ικανοποιήσει τα αιτήματα των πελατών-γονέων, υπό την πίεση συχνά και των ίδιων των ζευγαριών για επίσπευση των διαδικασιών, και δεν τηρούσε τις διαδικασίες, τοποθετώντας το έμβρυο στην παρένθετη πριν από τη δικαστική απόφαση που θα έδινε και τυπικά το δικαίωμα να γίνει η εμβρυομεταφορά».

«Οι περισσότεροι (σ.σ.: γονείς) ήταν κάτοικοι εξωτερικού, δεν γνώριζαν την κατάσταση. Ηταν Ιταλοί, Γάλλοι, Σουηδοί, ενώ και οι παρένθετες ήταν αλλοδαπές και δεν ήξεραν ότι γινόταν κάτι παράνομο στην όλη διαδικασία. Αυτοί πλήρωναν ένα ποσό, που τοποθετείται σε υψηλά επίπεδα, και οι άνθρωποι της κλινικής τούς διαβεβαίωσαν ότι όλα είναι νόμιμα. Εμπιστεύονταν την κλινική» συνεχίζει ο δικηγόρος. Οπως περιγράφει, ο ίδιος ήρθε σε επαφή με πολλά ζευγάρια που εμπλέκονται στην υπόθεση, ωστόσο, τα περισσότερα δεν επιθυμούν να κινηθούν νομικά για να μην έρθουν αντιμέτωποι με το ελληνικό δικαστικό σύστημα, με τις δεκάδες αναβολές και τις διακοπές.

Και ενώ οι ένοχοι θα τιμωρηθούν αργά ή γρήγορα, ο μεγάλος χαμένος είναι ο ίδιος ο θεσμός, αφού πλέον τα ζευγάρια δείχνουν εμπιστοσύνη με μεγαλύτερη δυσκολία σε μια τέτοια διαδικασία που θα τους κοστίσει χρηματικά και που ενδέχεται να τους πληγώσει ψυχικά: «Πέραν της επίμαχης δικογραφίας – στο πλαίσιο της οποίας έχουν ήδη τεθεί υπό προσωρινή κράτηση τέσσερα άτομα και βρίσκεται στο στάδιο της κύριας ανάκρισης -, μια δεύτερη δικογραφία, που βρίσκεται στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, αφορά τη διερευνούμενη θυματοποίηση πελατών της παραπάνω κλινικής. Η δράση που φέρεται να είχε αναπτύξει η εν λόγω κλινική γονιμότητας έχει ήδη πλήξει καίρια την εμπιστοσύνη του κόσμου στην εξωσωματική γονιμοποίηση και στον θεσμό της παρένθετης μητρότητας τόσο εντός Ελλάδας όσο και διεθνώς και η έκτασή της είναι υπό διερεύνηση» αναφέρει η επίσης δικηγόρος Μαρία Παπαδάκη.