Στο αφιέρωμα του Project Syndicate που δημοσίευσαν πέρυσι τέτοια μέρα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», ο Τζόζεφ Στίγκλιτς επισήμαινε ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται στο έλεος δύο κατακλυσμών τους οποίους αδυνατεί να ελέγξει: της πανδημίας και του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Το ότι, επιπλέον, πάνω από τους μισούς κατοίκους του πλανήτη ζουν σε αυταρχικά καθεστώτα, ενώ το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα στις ΗΠΑ έχει βαλθεί να διαλύσει μεγάλο μέρος της προόδου που έχει συντελεστεί τα τελευταία 250 χρόνια, έκανε τον αμερικανό νομπελίστα οικονομολόγο να απευθύνει την προειδοποίηση ότι οδηγούμαστε προς μια σύγχρονη εκδοχή του φασισμού.

Εναν χρόνο μετά, η Covid-19 βρίσκεται υπό μερικό έλεγχο, αν και οι νέες παραλλαγές που εμφανίζονται κάθε τόσο εξακολουθούν να μας απειλούν. Ο πόλεμος όμως στην Ουκρανία συνεχίζεται, χωρίς να γνωρίζει κανείς πώς και με ποιους όρους θα τελειώσει, ενώ η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο προκάλεσε έναν νέο κατακλυσμό: τον ανηλεή βομβαρδισμό της Γάζας, που έχει στοιχίσει ως τώρα τη ζωή σε πάνω από 20.000 ανθρώπους, στην πλειονόητά τους αμάχους. H ανθρωπιστική αυτή καταστροφή συνδέεται άμεσα με τις αμερικανικές εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου, όπου ο πρόεδρος Μπάιντεν κινδυνεύει να χάσει πολύτιμες ψήφους εξαιτίας της μετριοπαθούς στάσης που κατηγορείται ότι έχει απέναντι στο Ισραήλ. Τυχόν νίκη όμως ενός «ανίκανου ψεύτη», όπως αποκαλεί ο Τζόζεφ Στίγκλιτς τον Ντόναλντ Τραμπ στο άρθρο του που δημοσιεύεται στο φετινό αφιέρωμα του PS, θα μας φέρει ακόμη πιο κοντά στον φασισμό.

Αν προστεθούν οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη (με μεγάλα ονόματα του χώρου αυτού να προειδοποιούν ότι η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει μια υπαρξιακή απειλή για τον ανθρώπινο πολιτισμό) και η πολύ μικρή πρόοδος που έχει σημειωθεί στο πεδίο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής (με τη διεθνή σύνοδο του Ντουμπάι να καταφέρνει να συμφωνήσει μόλις την τελευταία στιγμή σε ένα συμβιβαστικό κείμενο), αντιλαμβάνεται κανείς ότι το 2024 υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να ανοίξει το Κουτί της Πανδώρας. Η γενικευμένη αυτή απαισιοδοξία μπορεί τελικά να αποδειχθεί υπερβολική: στο κάτω κάτω η Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από τον «Economist» χώρα της χρονιάς! To να εκπλαγεί όμως κανείς ευχάριστα ενώ γνωρίζει είναι πάντα καλύτερο από το να αιφνιδιαστεί δυσάρεστα χωρίς να γνωρίζει. Καλά Χριστούγεννα!