Ο «θησαυρός» ενός αρχαίου μισθοφόρου στο Καστέλλι Χανίων

Κρυμμένα στο έδαφος, πλάι στα τείχη της αρχαίας Κυδωνίας, μέσα σε ένα πήλινο αγγείο και οργανωμένα σε δύο δεσμίδες ανάλογα με το πολύτιμο μέταλλό τους, εντοπίστηκαν από την αρχαιολογική σκαπάνη 11 χρυσά και 26 αργυρά νομίσματα. Ο μοναδικός για την Κρήτη νομισματικός θησαυρός ήρθε στο φως στον λόφο Καστέλλι στην καρδιά της πόλης των Χανίων (οδός Κατρέ 1) σε απόσταση αναπνοής από τα τείχη της ακρόπολης της αρχαίας Κυδωνίας που χτίστηκαν τον 4ο αι. π.Χ. στο πλαίσιο της ανασκαφής που διευθύνει η δρ Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη. Τα χρυσά νομίσματα είναι στατήρες του τύπου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων του και η αξία τους για την εποχή ήταν ιδιαιτέρως μεγάλη αν αναλογιστεί κάποιος ότι ένας στατήρας ισοδυναμούσε με τον μηνιαίο μισθό ενός μισθοφόρου. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για κοπές της εποχής του Αλεξάνδρου εν ζωή και κυρίως μεταθανάτιες είτε στο όνομα του Φιλίππου Γ’ Αρριδαίου, του Σελεύκου Α’ Νικάτορος και του Λυσιμάχου Θράκης και των νομισματοκοπείων Αμφίπολης, Αβύδου, Λαμψάκου, Σάρδεων και Αράδου. Από τις αργυρές κοπές ξεχωρίζουν οι 15 στατήρες Ηλιδος, οι οποίοι κόπηκαν στην Ολυμπία κατά τη διάρκεια Ολυμπιακών Αγώνων του 4ου αι. π.Χ. και δύο πρώιμες εκδόσεις της Αίγινας με την απεικόνιση της θαλάσσιας και της χερσαίας χελώνας. Εκτιμάται ότι ο κάτοχος του θησαυρού – μάλλον μισθοφόρος – είχε συγκεντρώσει τις οικονομίες του κατά κύριο λόγο στο ισχυρό διεθνές νόμισμα του ελληνιστικού κόσμου και τις έκρυψε στον ελεύθερο χώρο πίσω από το τείχος της ακρόπολης της Κυδωνίας λόγω έκτακτης ανάγκης σε μια κρίσιμη ιστορική φάση της πόλης, περί το 300-280 π.Χ.