Ενεργειακή αναβάθμιση και αρχιτεκτονική των κτιρίων

Η προς επίλυση διαφωνία στους κόλπους του Πανεπιστημίου Πατρών σχετίζεται με τις συζητήσεις και τους προβληματισμούς που γίνονται τελευταία για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ενωση. Σε σχετική οδηγία προβλέπεται μια σειρά απαιτήσεων για τη σύνταξη του Ενεργειακού Πιστοποιητικού, επιβεβλημένου για κάθε πράξη ενοικίασης ή μεταβίβασης, τόσο για τα νέα κτίρια όσο και για τα παλιά. Από το σύνολο των απαιτούμενων προδιαγραφών θα επικεντρωθώ κυρίως στην σε κάθε περίπτωση χρήσιμη και απαραίτητη εξωτερική θερμομόνωση, που για τα νέα κτίρια καθορίζει σε έναν βαθμό και την αρχιτεκτονική τους, ενώ για τα παλαιά υπάρχει συχνά σοβαρό πρόβλημα αλλοίωσης του αρχιτεκτονικού τους χαρακτήρα. Οι επίπεδες πλάκες πάχους από 5, 8 έως και 14 εκ. που απαιτείται να επικολληθούν στις εξωτερικές τοιχοποιίες στα νέα κτίρια περιορίζουν τη δυνατότητα για ειδικές επεξεργασίες στις όψεις, που τελικά απλοποιούνται σε καθαρές επιφάνειες με ένα τελικό λεπτό επίχρισμα. Ενώ στα παλιά κτίρια και ειδικά σε αυτά που έχουν έντονο εξωτερικό μορφολογικό ενδιαφέρον με ποικίλες επεξεργασίες στις όψεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να διατηρηθούν. Αναφέρομαι κυρίως στα κτίρια της εξαιρετικής αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου αλλά και μεταγενέστερα, που εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να διατηρούν αναλλοίωτο και χωρίς την όποια συντήρηση το εξωτερικό τους επίχρισμα από αρτιφισιέλ, ένα ισχυρό έγχρωμο συνήθως κονίαμα (βλ. φωτο) με διάφορους τύπους επεξεργασίας, διά χειρός εξαιρετικών μαστόρων των λεγόμενων «πελεκάνων», που δεν υπάρχουν πια. Μια υψηλής ποιότητας τεχνική που είναι αναντικατάστατη και προφανώς τίθεται θέμα για την τοποθέτηση της όποιας εξωτερικής θερμομόνωσης, εκτός βέβαια από κάποια που άρχισαν ήδη να χαρακτηρίζονται διατηρητέα. Πολύ περισσότερο για τα νεοκλασικά και άλλα εκλεκτικιστικά κτίρια, με κυμάτια, κορνίζες και άλλα διακοσμητικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, που συγκροτούν την ταυτότητά τους. Μόνο όσα έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα ή βρίσκονται εντός παραδοσιακών οικισμών μπορούν να εξαιρεθούν από τις δεσμεύσεις των κανονισμών του ΚΕΝΑΚ. Το ίδιο πρόβλημα αφορά και όλα εκείνα τα κτίρια που στις όψεις τους κυριαρχεί το εμφανές μπετόν ή η όποια λιθοδομή (βλ. φωτο), ή επένδυση μαρμάρων.