Ο Ελ. Βενιζέλος ενός «άγνωστου» ιστορικού

Η γνωριμία μου με τον Νίκο Πετσάλη-Διομήδη ήρθε κάπως αναπάντεχα. Γιος ενός εκ των σημαντικότερων εκπροσώπων της γενιάς του ’30, του Θανάση Πετσάλη-Διομήδη, αλλά και μέλος μιας ριζοσπαστικής πολιτικά, αστικής και βενιζελικής οικογένειας με βασικό εκπρόσωπό της σε αυτό το πεδίο τον μεταπολεμικό πρωθυπουργό Αλέξανδρο Διομήδη, μεγάλο ευεργέτη επίσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Βοτανικός κήπος Διομήδους), ο ίδιος κινήθηκε στο λυκόφως μιας βαθιάς και εξαντλητικής ιστορικής έρευνας και στο προσκήνιο της αγαπημένης του ενασχόλησης με τις τέχνες. Μέλος μιας ιδιαίτερης ομάδας Ελλήνων που έκαναν σημαντικές σπουδές Ιστορίας στα μέσα της δεκαετίας του ’70 στην Αγγλία, χρειάστηκε να συμπληρωθεί ένας αιώνας από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας και να δημιουργηθεί το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ της Λυρικής Σκηνής για τα ελληνικά της χρόνια, το οποίο βασίστηκε στην ογκώδη βιογραφία που είχε συντάξει ο ίδιος μετά από μια μακροχρόνια και κοπιώδη έρευνα για την Κάλλας, ώστε το όνομά του να έρθει ηχηρά στη δημόσια σφαίρα μια δεκαετία περίπου μετά τον θάνατό του. Παράλληλα όμως κυκλοφόρησε, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση από το ΜΙΕΤ, το έργο ζωής του που αφορά την εξέλιξη της διδακτορικής του διατριβής που εκπονήθηκε στη Μ. Βρετανία στα μέσα της δεκαετίας του 1970 υπό την επίβλεψη του περίφημου ελληνιστή Douglas Dakin (1969-1975). Μια έκδοση που οφείλει πολλά στην τελική της υλοποίηση σε έναν εκ των στενότερων φίλων του και συνιδρυτή του ΕΛΙΑ, Δ. Πόρτολο, αλλά και στην ογκώδη επιμέλεια του καθηγητή του ΑΠΘ Ιωάννη Στεφανίδη, ενός έργου που ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες λέξεις στην αρχική του μορφή.