Ο θαυμαστός γενναίος κόσμος του «Sapiens 3»

Πώς στέκεται κανείς απέναντί της και πώς αναλύει μια εποχή σύγχυσης και αβεβαιότητας, όπως έχουμε αποδεχθεί ότι ονομάζεται η δική μας προσδιορίζοντάς τη μάλιστα με όρους «μονιμοκρίσης»; Πιθανότατα το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσει ακριβώς την πολυπλοκότητα και τις αβεβαιότητες που κυοφορεί. Και αυτό κάνει ο δημοσιογράφος και οικονομολόγος Μάκης Ανδρονόπουλος στο βιβλίο «Sapiens 3: κόντρα στον μετάνθρωπο» (Ελληνοεκδοτική, 2023), όπου αποδέχεται εξαρχής ότι γράφει για μια «μεταβατική περίοδο που οδηγεί σε κάτι παντελώς καινούργιο, διαφορετικό». Μια δεύτερη εξήγηση της σύγχυσης είναι «η υπερπληροφόρηση, οι καταιγίδες πληροφορίας (infostorms) με τα junk και τα fake news, οι θεωρίες συνωμοσίας…». Ειδικά για τα social media, ο συγγραφέας τονίζει ότι προσφέρουν μια ψευδαίσθηση κοινωνικότητας που τελικά μας απομονώνει από τη φυσική επαφή. Με άλλα λόγια, ό,τι ξεκινάει με το «συνδέομαι, άρα υπάρχω» καταλήγει μάλλον εύκολα «συνδέθηκα, αλλά δεν υπήρξα». Γιατί αυτό που συμβαίνει μπροστά στην οθόνη και πίσω από τον μαύρο καθρέφτη δεν σημαίνει ότι συμβαίνουν και στον πραγματικό κόσμο. Μια ακόμη εξήγηση αναφέρεται στην κρίση του πολιτισμού – και ιδιαίτερα του επικυρίαρχου δυτικού –, ενώ η τέταρτη «σχετίζεται με την έκρηξη της επικοινωνίας μέσω του Διαδικτύου, είναι η επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης». Αυτό που θα αλλάξει την ανθρωπότητα είναι η τεχνητή νοημοσύνη γενικής χρήσης (Generalised Artificial Intelligence – GAI), όπως την περιγράφει ο Ανδρονόπουλος: αυτή, δηλαδή, που θα επιτρέψει στις μηχανές να αναλάβουν δουλειές που εκτελούνται σήμερα από ανθρώπους. Σε αυτό το πλαίσιο, ενδιαφέρων είναι και ο έμμεσος «διάλογος» που ανοίγει διάλογο με τον Γιουβάλ Νόα Χαράρι – συγγραφέα του πετυχημένου «Sapiens» – για τη θέση του ότι «δεν υπάρχει ελευθερία της βούλησης, γιατί τα πάντα είναι προγραμμένα στο DNA μας». O Ανδρονόπουλος λέει ότι ο ανθρώπινος γενετικός κώδικας είναι ένα ανοιχτό σύστημα που αυτοδιορθώνεται και την ίδια στιγμή υπενθυμίζει την επενέργεια της αγάπης, η οποία μπορεί να ανατρέψει τις εξελίξεις ως μια δύναμη αυτογνωσίας.