Μονολιθικοί πολιτισμοί; Οχι βέβαια!

Η Τζόζεφιν Κουίν δεν είναι τόσο σίγουρη. Η βασική κινητήρια δύναμη της ανθρώπινης ανάπτυξης σε όλες τις εποχές, γράφει στο νέο της βιβλίο «Πώς ο κόσμος δημιούργησε τη Δύση» (εκδ. Random House), είναι η επαφή διά μέσου και μεταξύ των πολιτισμών, που συχνά καλύπτει απροσδόκητα μεγάλες αποστάσεις. Οι περισσότερες κοινωνίες δεν είναι εσωστρεφείς, αλλά επηρεάζονται από ιδέες, μόδες και τεχνολογίες που έρχονται από τους γείτονές τους. Η αρχαία Ελλάδα δεν γεννούσε ιδέες, αλλά τις εισήγε από τους πολιτισμούς των Αιγυπτίων, των Σουμερίων, των Ασσυρίων και των Φοινίκων, οι οποίοι με τη σειρά τους αντάλλασσαν και ανακάτευαν ιδέες. Η ίδια η δημοκρατία δοκιμάστηκε πρώτα στη Λιβύη, στη Σάμο και στη Χίο. Οι Πέρσες, που θεωρούνται το αντίθετο των αρχαίων Ελλήνων, στην πραγματικότητα επέβαλαν τη δημοκρατία στις ελληνικές πόλεις που διοικούσαν, κάτι που σημαίνει ότι δεν αμφέβαλλαν για τη λαϊκή στήριξη στην ηγεμονία τους.