Οι πολλαπλές προκλήσειςκαι ο συνδυασμός μέτρων

Το δημογραφικό στη χώρα μας αναδεικνύεται πλέον σαν ένα από τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα, με στόχο την προσαρμογή στις αναμενόμενες αλλαγές, την ανακοπή των υφιστάμενων τάσεων και την άμβλυνση των όποιων αρνητικών τους επιπτώσεων. Συνοψίζοντας τα βασικά χαρακτηριστικά του, πρέπει να αναφέρουμε: α) Την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού (το 50% κατοικεί στο 2% της επικράτειας), β) την επιβράδυνση μετά το 1995 της αύξησης του προσδόκιμου ζωής τόσο στη γέννηση όσο και στα 65 έτη και τη συνεχή αύξηση των θανάτων λόγω της δημογραφικής γήρανσης, γ) τη συρρίκνωση των γεννήσεων, αποτέλεσμα της γρήγορης μείωσης της γονιμότητας των διαδοχικών γενεών (οι γυναίκες που γεννήθηκαν γύρω από το 1960 έκαναν κατά μέσο 2 παιδιά, ενώ οι αυτές που γεννήθηκαν γύρω από το 1985 θα κάνουν λίγο λιγότερα από 1,5), δ) τη συνεχή αύξηση του ειδικού βάρους των 65 ετών και άνω (από το 6,8% το 1951 στο 23% σήμερα) ε) τα αρνητικά μετά το 2010 φυσικά ισοζύγια (πολλοί περισσότεροι θάνατοι από γεννήσεις), στ) το επίσης αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο (πολλοί περισσότεροι έξοδοι από είσοδοι το 2011-2023) και ζ) τις σημαντικές διαφοροποιήσεις σε περιφερειακό επίπεδο όλων των δημογραφικών μας δεικτών. Αρνητικά μεταναστευτικά και φυσικά ισοζύγια οδήγησαν αναπόφευκτα και στη μείωση του πληθυσμού μετά το 2010, ενώ οι προβολές των διεθνών οργανισμών για το 2024-2050  συγκλίνουν ως προς το ότι: α) Οι θάνατοι θα συνεχίσουν και τις αμέσως επόμενες δεκαετίες να υπερτερούν σημαντικά των γεννήσεων και β) αν τα μεταναστευτικά ισοζύγια είναι μηδενικά ο πληθυσμός μας θα μειωθεί ανάλογα με τα σενάρια εξέλιξης της γονιμότητας και της θνησιμότητας, από 1,15 έως 1,5 εκατομμύρια (οι 65 ετών και άνω θα αυξηθούν κατά 650 χιλ., αντιθέτως, οι κάτω των 65 θα μειωθούν από 1,8 έως 2,15 εκατομμύρια).