Χωρίς ψευδαισθήσεις

Τα αποτελέσματα των πολλαπλών συναντήσεων κορυφής των ηγετών Ελλάδας – Τουρκίας τον τελευταίο χρόνο δεν είναι εύκολο να αποτιμηθούν. Στα θετικά πρέπει να αναγνωριστεί το ότι έχουν χαμηλώσει τον γεωπολιτικό πυρετό στο Αιγαίο. Στα αρνητικά πρέπει να επισημανθεί ότι δεν έχουν επιλύσει κανένα πρόβλημα. Παρά τις φιλοφρονήσεις μεταξύ των δυο ηγετών, η Αγκυρα κλιμακώνει τις διεκδικήσεις της σε τέτοιον βαθμό ώστε τα πράγματα να οδηγούνται αναπόφευκτα σε αδιέξοδο. Η τουρκική αδιαλλαξία βασίζεται στην πεποίθηση ότι διαπραγματεύεται από θέση ισχύος γιατί ο συσχετισμός δυνάμεων την ευνοεί. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεωπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λαμβάνουν χώρα αυτές οι συναντήσεις: Η τουρκική πολιτική ελίτ θεωρεί ότι ασφυκτιά στα οριοθετημένα σύνορα του τουρκικού κράτους (δηλαδή τα σύνορα της Συνθήκης της Λωζάννης) και επιδιώκει την αναβίωση ηγεμονικών μορφών εξουσίας σε πρώην οθωμανικά εδάφη. Η αυτοκρατορική νοσταλγία έχει απτές γεωπολιτικές συνέπειες. Για την Τουρκία τα υπάρχοντα σύνορα είναι ρευστά, προϊόν εποχών που έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Ετσι η Αγκυρα έχει πρωτοστατήσει σε αλλαγές συνόρων με χρήση ένοπλης βίας: σε Καύκασο (Ναγκόρνο Καραμπάχ), Μέση Ανατολή (Συρία, Ιράκ) και Ανατολική Μεσόγειο (Κύπρος).