Μια απελπισμένη νοσταλγία

Αν ο κόσμος αποχαιρέτησε τον εικοστό αιώνα με αισθήματα ευεξίας, σε μια ατμόσφαιρα ηθικού σχετικισμού, ο εικοστός πρώτος φαίνεται πως βυθίζεται πια για τα καλά στη σύγχυση και στον φόβο. ^{Οι αλλεπάλληλοι ιστορικοί σεισμοί δεν γκρέμισαν μόνο τις μεγάλες πολιτικές αφηγήσεις αλλά διέσπειραν μια διαρκώς επεκτεινόμενη απαισιοδοξία, ενώ την ίδια στιγμή, παραδόξως, αναθέρμαναν φαινόμενα υποκρισίας ή επιλεκτικού ανθρωπισμού. Καθώς όλο και μεγαλύτερα τμήματα πληθυσμού νιώθουν ότι η ανοιχτή κοινωνία ήταν ένα αφαιρετικό και φαντασιακό σχήμα και ότι στην πραγματικότητα ζουν σ’ έναν κόσμο απειλών, ασυναρτησίας και παραλογισμού (όπου τίποτα δεν έχει αιτία και σκοπό), δεν είναι πολύ δύσκολο να καταφύγουν στην απλοποίηση των προβλημάτων και σε εύπεπτα θεωρήματα, είτε προσερχόμενα στην τοτεμική διαδικασία της κάλπης είτε απαξιώνοντάς την.}