Αυτοί που λείπουν από τη γιορτή

Ωραία δεν είναι τα πενήντα χρόνια Μεταπολίτευση; Θεατρικά, συναυλίες, αφιερώματα, συνέδρια, λόγια και εικόνες που θυμίζουν εκείνες τις μέρες της μετάβασης από τη χούντα στη δημοκρατία και, μετά, της αλλαγής από τον Καραμανλή στον Παπανδρέου. Οι περιγραφές από την επιστροφή των εξόριστων, η αίσθηση της εθνικής ενότητας που ούτε δεδομένη ήταν ούτε απολύτως κερδισμένη, η πεποίθηση πως η πρόοδος και ο εκσυγχρονισμός της χώρας είναι σχεδόν νομοτελειακές διαδικασίες που κανείς δεν μπορεί να σταματήσει, έφτιαξαν τη μυθολογία την πρώτης δεκαετίας. Εκείνες οι αλλαγές, η εμπέδωση του δημοκρατικού πολιτεύματος, του έδωσε την αντοχή που χρειαζόταν για αυτά που ακολούθησαν. Κάπως έτσι γράφεται μερικές φορές η συλλογική συνείδηση, από την αύρα που αφήνουν τα γεγονότα, από την αίσθηση που παραδίδει ως εικόνα στις επόμενες γενιές. Σ’ αυτές, δηλαδή, που ο εορτασμός της επετείου αφήνει, για άλλη μια φορά, στο περιθώριο.