Η βυζαντινή κοινωνία και η εποχή της

Ο «δικός μας» Μεσαίωνας φέρει, βέβαια, το επίθετο βυζαντινός. Οικείο και ταυτόχρονα ξένο, το Βυζάντιο, το οποίο εντάσσεται στο καθ’ ημάς αφήγημα για το παρελθόν αρκετά αργά, σχεδόν στο τέλος του 19^ου αιώνα, στα περίπου χίλια χρόνια ζωής του μεταμορφώθηκε από μια πολυεθνική αυτοκρατορία, όπως ήταν στο απόγειό του, σε ένα περιορισμένο στην Κωνσταντινούπολη και την Πελοπόννησο υποτελές κράτος. Αυτή του, όμως, η μεταμόρφωση αποτελεί παράλληλα ένα εξαιρετικά γοητευτικό ταξίδι στη σκιά μεγάλων και μικρών ανδρών και γυναικών, ένα ταξίδι σε στεριές και θάλασσες, σε θέατρα και εκκλησίες, σε ανάκτορα και πεδία μαχών. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαία η παραγωγή ολοένα και περισσότερων έργων στη σκιά ή την παρασκιά των βυζαντινών τειχών. Αυτό, ωστόσο, που διακρίνει το τρίτομο έργο με τίτλο Ο βυζαντινός κόσμος είναι ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται όλες σχεδόν οι πτυχές του δημόσιου και του ιδιωτικού βίου των κατοίκων της Αυτοκρατορίας.