Χρειάζεται μεγάλη προσοχή, μελέτη και διονυσιακή έμπνευση

Θέλω να κάνω σαφές ότι μιλώ εμπειρικά ως καλλιτέχνις – ερευνήτρια, όχι ως φιλόλογος ή θεωρητικός του θεάτρου. Ακόμα να τονίσω ότι δεν θεωρώ τίποτε «ιερό». Η όποια σύνδεση με οτιδήποτε θρησκευτικό πιστεύω ότι οδηγεί σε στείρους δογματισμούς, μυωπικής προγονολατρίας, που αντίκειται στην ίδια τη φύση του θεάτρου. Εχουμε μόνο τα κείμενα. Μπορούμε όμως να διακρίνουμε μια κοινή βασική δομή σε όλους τους ποιητές, ανεξάρτητα από το ιδιαίτερο στίγμα. Δομικά στοιχεία είναι η ύπαρξη Χορού, το συλλογικό, σε αντιδιαστολή με το άτομο, η συνύπαρξη Λόγου – Μέλους – Ορχησης. Ολα βρίσκονται εκεί για κάποιον λόγο, όχι μόνο περιεχομένου ή ύφους, αλλά και δομής. Ετσι, λοιπόν, προσθαφαιρώντας με ελαφρότητα μέρη του έργου, φράσεις ή λέξεις, αλλάζοντας τη θέση των μερών, έχουμε συχνά το αποτέλεσμα να βλέπουμε παραστάσεις που «κουτσαίνουν», σαν κάτι να μη λειτουργεί, ανεξάρτητα από την καλή πρόθεση ή τις ικανότητες των συντελεστών. Δεν μιλάω βέβαια για τις περιπτώσεις που το έργο γίνεται αγνώριστο και ακατανόητο. Ετσι πιστεύω ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή, μελέτη και διονυσιακή έμπνευση για να παρέμβει κανείς στα κείμενα, να τα «πειράξει» όπως λέμε. Χρειάζεται πρώτα να αναγνωρίσεις την τέχνη και τη σοφία της δομής τους, και μετά με λεπτότητα να προσπαθήσεις να αλλάξεις κάτι αν διαθέτεις την ανάλογη ικανότητα. Αλλιώς, όπως έλεγε ο Μπέκετ για τα έργα του, «let it rest in peace», άσ’ τα να αναπαυθούν εν ειρήνη. Κατανοώ και νιώθω κι εγώ την ανάγκη κάθε γενιάς να αποτινάξει τη σκόνη παλαιότερων αναγνώσεων και ερμηνειών, που απευθύνονταν σε άλλη εποχή. Διεκδικώ κι εγώ το δικαίωμα να ξαναδιαβάσω τα έργα και να δώσω μια σύγχρονη ερμηνεία. Αλλωστε αυτά τα έργα αντέχουν πολλαπλές αναγνώσεις. Ομως, όταν βλέπω ακραίες παρεμβάσεις, σαν να είναι το έργο ένα ασφαλές άλλοθι για να πει ο καθένας τα δικά του, θεωρώ πιο έντιμο και τελικά πιο δημιουργικό να γράφεται με έμπνευση και αφορμή, π.χ., τον Οιδίποδα ένα σύγχρονο έργο. Αυτό έκανε με τον μοναδικό του τρόπο ο Μπομπ Γουίλσον πριν από λίγα χρόνια στην Επίδαυρο. Αλλωστε και οι αρχαίοι ποιητές αυτό ακριβώς έκαναν. Χρησιμοποιούσαν τον ίδιο μύθο, π.χ. της Ηλέκτρας ή των Ατρειδών, και τον διαχειριζόταν ο καθένας με τον τρόπο του.