Φόνοι, ΛΟΑΤΚΙ και σεξουαλικό… μπλοκάρισμα

Το σινεφίλ γεγονός της τρέχουσας κινηματογραφικής εβδομάδας είναι η προβολή και πάλι στις αίθουσες της ταινίας «Μικρή ιστορία για έναν φόνο» (Dekalog, piec, Πολωνία, 1990), πιο γνωστής από τις δέκα που ο πολωνός σκηνοθέτης Κριστόφ Κισλόφσκι (1941-1994) σκηνοθέτησε για την τηλεόραση της χώρας του εμπνευσμένος από τις Δέκα Εντολές. Ολες οι ιστορίες του «Δεκαλόγου» είναι προσαρμοσμένες στη σύγχρονη πολωνική κοινωνία της εποχής (τέλη της δεκαετίας του 1980) και η συγκεκριμένη, εμπνευσμένη από την εντολή «Ου φονεύσεις», είναι η πέμπτη κατά σειρά. Πρόκειται για το ανατριχιαστικό χρονικό ενός δολοφόνου χωρίς αιτία, ενός νεαρού ο οποίος οδηγείται στον φόνο χωρίς κανένα απολύτως κίνητρο. Ο «σφιχτός» χρόνος της ταινίας που δεν ξεπερνά τα 57 λεπτά μοιράζεται σε τρία πρόσωπα: τον δολοφόνο (Μίροσλαβ Μπάκα), το θύμα, έναν οδηγό ταξί (Γιαν Τέρσατζ) και τον δικηγόρο υπεράσπισης του δολοφόνου (Κρίστοφ Γκλόμπιτζ), σε μια υπόθεση με προδιαγεγραμμένο τέλος και μια δικαστική διαμάχη όχι πολύ μακρινή από το θέατρο του παραλόγου. Μέσα από αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη ιστορία, που όμως είναι γυρισμένη με αξιοθαύμαστη απόσταση του δημιουργού, ο Κισλόφσκι αποτυπώνει λεπτομερώς το κοινωνικό πρόσωπο της Βαρσοβίας της εποχής, ταυτίζοντας την ασχήμια της με την ασχήμια του ιδίου του φόνου τον οποίο έχει κινηματογραφήσει με όλες τις ανατριχιαστικά φρικτές λεπτομέρειές του. Η σκηνή του φόνου μέσα στο ταξί είναι τόσο σκληρά ρεαλιστική που σχεδόν σε απωθεί να την παρακολουθήσεις, γεγονός που την κάνει ακόμα πιο αξέχαστη (είναι ίσως ο πιο συγκλονιστικά ρεαλιστικός φόνος στην Ιστορία του κινηματογράφου μυθοπλασίας). Παράλληλα ο σκηνοθέτης θέτει ερωτήματα για την ίδια τη φύση της δικαιοσύνης που ως διαδικασία αποκτά την εικόνα μιας επιχείρησης εκδίκησης με τον δολοφόνο να πληρώνει για την ανομολόγητη πράξη του με το ίδιο νόμισμα. Ολα αυτά δε, απεικονίζονται χωρίς ιδιαίτερη δραματοποίηση, λες και ο σκηνοθέτης έκανε στην ουσία ένα ντοκιμαντέρ για την πράξη ενός χωρίς αιτία φόνου. Κατά κάποιον τρόπο, η ταινία σού δίνει την αίσθηση ότι παρακολουθείς το αριστουργηματικό «Εν ψυχρώ» (In cold blood) του Ρίτσαρντ Μπρουκς, χωρίς όμως την αφηγηματική γλαφυρότητα που είναι το χαρακτηριστικό του αμερικανικού κινηματογράφου. Να σημειωθεί, τέλος, ότι η «Μικρή ιστορία για έναν φόνο» όπως και η «Μικρή ερωτική ιστορία» είναι οι μόνες ταινίες του «Δεκαλόγου» που προβλήθηκαν εμπορικά σε ελληνικές αίθουσες.