ΠΑΣΟΚ και Ευρώπη

Η νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ που προέκυψε από την εκλογική διαδικασία (και που θα πρέπει να προσλάβει ευδιάκριτη συλλογική εμπλαισίωση) οφείλει ως κεντροαριστερή δύναμη του ευρύτερου ευρωπαϊκού χώρου (Ευρωπαϊκής Ενωσης – ΕΕ) να θέσει την Ευρώπη / ΕΕ στο επίκεντρο των προγραμματικών της προτεραιοτήτων. Και να διαμορφώσει συγκεκριμένες ρεαλιστικές επιλογές με βάση τα πραγματικά δεδομένα και όχι ιδεοληπτικές αντιλήψεις. Να εστιάσει στην Ευρώπη για πολλούς λόγους αλλά κυρίως γιατί η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως «κεντροαριστερή, σοσιαλδημοκρατική θεραπεία» για να αντεπεξέλθει στους υπαρξιακούς κινδύνους που αντιμετωπίζει. Ενα αναγεννημένο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ μπορεί να συμβάλει σε αυτό. Ο J. Fischer έγραψε πρόσφατα ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει εσωτερικές και εξωτερικές υπαρξιακές απειλές που την εξασθενίζουν και θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον της (Social Europe, 3/10). Η εσωτερική απειλή εντοπίζεται στην άνοδο της Ακροδεξιάς από Σουηδία μέχρι Ιταλία, Αυστρία, Γαλλία και Γερμανία, κ.α. Αλλά η άνοδος αυτή δεν είναι ένα αναπόφευκτο φυσικό φαινόμενο. Οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στη διάρρηξη του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κοινωνικού συμβολαίου και στην τάση αντιγραφής από τα προοδευτικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της ατζέντας της Ακροδεξιάς, ιδιαίτερα στο ζήτημα της μετανάστευσης. Η έκταση της κατάρρευσης του κοινωνικού συμβολαίου αποτυπώνεται στην έκθεση της Eurostaat 2024 για την «ισότητα και μη διακρίσεις στην ΕΕ» που μόλις κυκλοφόρησε. Μεταξύ άλλων η έκθεση τεκμηριώνει το μέγεθος των ανισοτήτων και διακρίσεων στον ευρωπαϊκό χώρο που τροφοδοτούν την εκλογική δύναμη της εθνολαϊκιστικής, αντι-ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς. Το 2023 π.χ. 94,6 εκατ. άτομα ή το 21,6% του πληθυσμού της Ενωσης απειλείτο από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό. Και το ποσοστό αυτό είναι ακόμη μεγαλύτερο για τα άτομα με ειδικές ανάγκες (μεταξύ 26,3% και 35,6%). Είναι ενδιαφέρον ότι κατά μέσο όρο η δύναμη της Ακροδεξιάς στην ΕΕ κυμαίνεται περίπου στο 20%, στο ποσοστό δηλαδή πάνω-κάτω του πληθυσμού στο όριο φτώχειας/αποκλεισμού. Αλλοι κοινωνικοί δείκτες πιστοποιούν επίσης τη διάρρηξη του κοινωνικού συμβολαίου και τη συνακόλουθη ανασφάλεια που διατρέχει το ευρωπαϊκό κοινωνικό σώμα. Από την άλλη μεριά, κεντροαριστερές, σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις τείνουν εντελώς άκριτα να υιοθετούν τις ακραίες ακροδεξιές θέσεις για το Μεταναστευτικό. Ενώ πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι ο αριθμός των παράτυπων μεταναστών σε δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες (περιλαμβανομένης και της Ελλάδας) παραμένουν στο επίπεδο του 2008, λιγότερο δηλαδή από το 1% του πληθυσμού των χωρών αυτών («ΤΑ ΝΕΑ» / «The Guardian», 8/10). Επομένως πολύ κακό σχεδόν για το τίποτα, αν και ομάδα κυβερνήσεων ζητά τώρα ακόμη αυστηρότερα μέτρα επιστροφών/απελάσεων για παράτυπους μετανάστες. Παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι φυλετικές μειονότητες στον χώρο της ΕΕ εκπροσωπούνται υποτυπωδώς στο σύστημα της Ενωσης. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο π.χ. υπάρχουν μόνο 20 ευρωβουλευτές από φυλετικές μειονότητες, 2,8% του συνόλου των ευρωβουλευτών, ενώ ο έγχρωμος πληθυσμός στην ΕΕ αντιπροσωπεύει το 10% του συνόλου.