Η Θράκη ως κόμβος μεταφοράς ενέργειας και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις

Η σημασία της Θράκης ως κόμβου για τη μεταφορά ενεργείας είχε ήδη επισημανθεί από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όταν έγιναν και οι πρώτες συζητήσεις για την κατασκευή αγωγών μεταφοράς υδρογονανθράκων. Ο σχεδιασμός των αγωγών ήταν συνάρτηση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδος, Βουλγαρίας, Ρωσίας και Τουρκίας. Oταν κατά την περίοδο Γέλτσιν και την πρότερη περίοδο Πούτιν οι σχέσεις της Ρωσίας με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Δύση ήταν αρμονικές και με την Τουρκία προβληματικές, τότε προκρινόταν ο σχεδιασμός έργων τα οποία παρέκαμπταν την Τουρκία, όπως ο αγωγός αργού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρουπόλεως ο οποίος θα συνέδεε τον βουλγαρικό λιμένα του Ευξείνου Πόντου με τον ελληνικό του Αιγαίου, ή ο υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου South Stream o οποίος θα συνέδεε τη ρωσική και τη βουλγαρική ακτή του Ευξείνου Πόντου. Κοινός στόχος η παράκαμψη των Δαρδανελλίων και του Βοσπόρου και η στρατηγική αναβάθμιση Ελλάδος και Βουλγαρίας.Εν τω μεταξύ η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων επέτρεψε την κατασκευή ενός άλλου αγωγού φυσικού αερίου (Trans Adriatic Pipeline – TΑΡ) που συνέδεε την Τουρκία με την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία και παρείχε αζερικό φυσικό αέριο στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά. Η πρόσβαση σε μη ρωσικούς υδρογονάνθρακες θεωρήθηκε σημαντικό στοιχείο της ευρωπαϊκής πολιτικής ενεργειακής ασφαλείας, ιδίως από τη στιγμή που οι σχέσεις Ρωσίας και Δύσεως άρχισαν να επιδεινώνονται λόγω του ουκρανικού. Η ραγδαία αλλαγή στις σχέσεις της Ρωσίας με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Δύση από τη μία πλευρά και με την Τουρκία από την άλλη οδήγησε και στην αλλαγή των σχεδιασμών. Η Ρωσία επέλεξε την Τουρκία ως τον στρατηγικό της εταίρο σε θέματα ενεργείας, ενώ Ελλάς και Βουλγαρία έστρεψαν τη συνεργασία τους στην επιδίωξη της ενεργειακής τους απεξαρτήσεως από τη Ρωσία. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να ερμηνευθούν οι πρόσφατες επενδύσεις σε Δυτική και Ανατολική Θράκη. Η ίδρυση μονάδος επαναεροποιήσεως υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη αποσκοπεί στην τροφοδοσία όχι μόνον της ελληνικής αλλά και της βαλκανικής αγοράς με υγροποιημένο φυσικό αέριο μη ρωσικής προελεύσεως και συνδυάζεται με την αναβάθμιση και επέκταση του δικτύου αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου στην περιοχή.