Ζώνες και ευκαιρίες

Στον άξονα καραμανλικών – σαμαρικών κινούνται τις τελευταίες ημέρες με τη βεβαιότητα ότι ακόμη κι αν υπήρχε πρόθεση στο Μέγαρο Μαξίμου για ένα μεγάλο βήμα στα ελληνοτουρκικά, το ζήτημα έχει λήξει. Οι προειδοποιήσεις των δύο πρώην πρωθυπουργών αρκούσαν για να αναθεωρηθεί ο σχεδιασμός – τουλάχιστον έτσι ερμηνεύουν τα σήματα που εκπέμπει εσχάτως το κυβερνητικό και διπλωματικό κέντρο, χαμηλώνοντας τον πήχη των προσδοκιών. Στο πρωθυπουργικό επιτελείο, ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι στην παρούσα φάση έχει ανοίξει ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για να διαμορφωθεί ένα νέο τοπίο εκατέρωθεν του Αιγαίου, που εάν δεν αξιοποιηθεί δύσκολα θα ξανανοίξει τις επόμενες δεκαετίες. Από τη δική τους οπτική, καταλυτικό ρόλο για μια διαφορετική πορεία διαδραματίζει προσωπικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αν ο Χακάν Φιντάν επιμείνει την Παρασκευή στην Αθήνα για έναρξη διαπραγματεύσεων με στόχο μια «συμφωνία – πακέτο» για όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών διαφορών, τουλάχιστον όπως το καθορίζει η Αγκυρα, είναι προφανές ότι η συζήτηση θα ολοκληρωθεί πριν καν ξεκινήσει. Οι δύο ΥΠΕΞ θα επιβεβαιώσουν ότι δεν υπάρχει πρόσφορο έδαφος για το επόμενο βήμα – και οι διμερείς επαφές θα περιοριστούν εφεξής στα ζητήματα χαμηλής πολιτικής, σχεδόν με αποκλειστικό στόχο να διατηρηθούν τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο. Το ζητούμενο είναι πώς θα αντιμετωπίσει η Αθήνα μια εντολή του Ερντογάν στον Φιντάν να ανοίξει ο διάλογος για τις θαλάσσιες ζώνες και την υφαλοκρηπίδα, αφήνοντας στην άκρη – και για μελλοντικούς κύκλους διαπραγματεύσεων – άλλες τουρκικές αξιώσεις. Δεν πρόκειται για το σενάριο που δείχνει επικρατέστερο, αλλά σε μια τέτοια εξέλιξη η Αγκυρα θα έχει στείλει όντως ένα μήνυμα για αλλαγή σελίδας στα διμερή. Και η Αθήνα θα πρέπει να διαχειριστεί μια νέα κατάσταση.