Η δύση της Δύσης;

Με μια πρώτη ματιά – επιφανειακή μεν, βασισμένη σε γεγονότα δε – το «δυτικό μοντέλο δημοκρατίας» βρίσκεται σε μεγάλη κρίση, αν όχι σε αποδρομή. Στα δύο γεωγραφικά και πολιτικά αγκωνάρια της «Δύσης», τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, οι τριγμοί είναι ισχυροί, συνεχόμενοι και διαβρωτικοί. Στην Αμερική, ένα τυπικά δημοκρατικό σύστημα – θεωρητικά όλοι ψηφίζουν, αλλά πολλοί αποκλείονται, θεωρητικά η ψήφος είναι ελεύθερη και μετρά το ίδιο, αλλά τη διαμορφώνουν σε υπερβολικό βαθμό εξωγενείς παράγοντες – έδωσε ένα αποτέλεσμα που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί αλλά κατέστησε κυρίαρχες δυνάμεις και τάσεις οι οποίες ήδη στην πράξη υποσκάπτουν τα δημοκρατικά θεμέλια. Στην Ευρώπη, έχουμε, για πρώτη φορά από τότε που συγκροτήθηκε η Ενωση, το φαινόμενο οι δύο «ατμομηχανές», Γερμανία και Γαλλία, να βρίσκονται, την ίδια στιγμή, σε κάτι ανάμεσα σε μπλοκάρισμα και ακυβερνησία. Πιο σοβαρή – οριακή από τις αρχές αυτής της εβδομάδας – είναι η κατάσταση στη Γαλλία, όπου η προσπάθεια διαφυγής εκ των άνω του προέδρου Μακρόν – πρώτα διαλύοντας τη Βουλή και προκαλώντας κοινοβουλευτική ανασύνθεση και στη συνέχεια ορίζοντας έναν πρωθυπουργό χωρίς πλειοψηφία, νομιμοποίηση και στήριξη – οδήγησε, σχεδόν νομοτελειακά, σε θεσμικό και πολιτικό αδιέξοδο: το πρόγραμμα της κυβέρνησης Μπαρνιέ για περικοπές και φόρους, ώστε να μπει τάξη στα δημοσιονομικά, είναι αδήριτο, και για την ίδια τη χώρα και από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όμως όχι απλώς δεν υφίστανται πλειοψηφίες για να το υλοποιήσουν αλλά κατέληξε να συγκεντρώνει την αντίθεση ετερόκλητων συνασπισμών και ενός αποπροσανατολισμένου κοινωνικού σώματος. Με δεδομένο ότι εκλογές δεν μπορούν να διεξαχθούν πριν από τον Ιούνιο του 2025, η «λύση» αναγκαστικά πρέπει να βρεθεί εκ των έσω – πρόεδρος της Δημοκρατίας και κοινοβουλευτικές δυνάμεις –, μόνο που αυτό το «έσω» μοιάζει εντελώς εξουδετερωμένο.