Απρόσμενες «συναντήσεις» στις Κυκλάδες

Η θεά Πότνια και η Αγία Αναστασία

Τις χωρίζουν 3.000 χρόνια. Η μία είναι η αιγαιακή Πότνια, η θεά της φύσης και της γονιμότητας, όπως απεικονίζεται στην «τοιχογραφία των γυναικών» από το «άδυτο» του κτιρίου Ξεστή 3, στο Ακρωτήρι Θήρας, καθισμένη σε έναν βράχο με το πόδι της να αιμορραγεί. Η άλλη είναι η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια, όπως αποτυπώθηκε σε μια φορητή ξύλινη εικόνα από το Κάστρο της Χώρας Νάξου, με πιθανόν κωνσταντινουπολίτικη προέλευση, να κρατά στο χέρι της ένα φιαλίδιο. Για ποιον λόγο η προϊστορική θεά θα σταθεί απέναντι από τη χριστιανή αγία στο Μέγαρο Σταθάτου, ως ένα ξεχωριστό δίδυμο μεταξύ των 179 αντικειμένων – αρκετά από τα οποία θα εκτεθούν για πρώτη φορά – που θα συνθέσουν τη μεγαλύτερη ως τώρα έκθεση για τις Κυκλάδες, η οποία καλύπτει την περίοδο από τη Νεολιθική Εποχή έως τον 19ο αι.; Οι συνδέσεις είναι πολλές, αλλά δύο επιλέγουν να αναδείξουν οι εκ των επιμελητών της έκθεσης – ο έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης και οι επιστημονικοί διευθυντές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Παναγιώτης Ιωσήφ και Ιωάννης Φάππας. «Και οι δύο γυναίκες λειτουργούν ως πρώιμες γιατροί. Το πόδι της Πότνιας αιμορραγεί και χρησιμοποιεί τον κρόκο (φυτό) για τις αιμοστατικές του ιδιότητες. Η αγία επίσης χρησιμοποεί το φαρμάκι, το φάρμακο, ως γιατρικό ώστε να ακολουθήσει η πίστη που θα δώσει τη θεραπεία» εξηγεί ο δρ. Ιωσήφ. «Επιπλέον η αντιπαραβολή τους μας επιτρέπει να δούμε την εξέλιξη στην απόδοση της γυναικείας μορφής στη ζωγραφική μέσα σε τρεις χιλιετίες» προσθέτει μια δεύτερη οπτική θέασης ο δρ Αθανασούλης.