«Δεν γράφω για να αλλάξω την κοινωνία»

Είναι πιθανότερο να τον ανακαλύψετε ως «έναν από τους κορυφαίους συγγραφείς της Αυστραλίας, τον οποίο ποτέ δεν ακούσατε» (και όντως, αυτός ήταν ο τίτλος της «Guardian» τον Απρίλιο του 2018). Το όνομα του Τζέραλντ Μαρνέιν μάλιστα δεν συγκαταλέγεται στις λίστες όπου φιγουράρουν εκείνα του Πάτρικ Γουάιτ (το μοναδικό Νομπέλ της Ωκεανίας από το 1973), του Πίτερ Κάρεϊ ή του νεότερου Ρίτσαρντ Φλάναγκαν. Κι όμως, αν κοιτάξει κανείς παρατηρητικά θα εντοπίσει το όνομά του ανάμεσα στους φερόμενους ως υποψηφίους για το Νομπέλ Λογοτεχνίας (και φέτος). Πρόκειται για έναν ιδιοσυγκρασιακό συγγραφέα, που αποφεύγει την κατηγοριοποίηση ακόμη και για τα βιβλία του – ένα μάλλον μεικτό είδος αφήγησης, παρατήρησης, ενδοσκόπησης και στοχασμού, που απαιτεί από τους αναγνώστες να προκρίνουν την εσωτερική έκφραση του συγγραφέα ακόμη και εις βάρος της φόρμας. Στις «Πεδιάδες» (Καστανιώτης, μτφ. Αλέξης Καλοφωλιάς, 2023), όπως και στη «Μεθόριο», που κυκλοφόρησε πρόσφατα επίσης από τον Καστανιώτη (από τον ίδιο μεταφραστή), η πλοκή είναι το λιγότερο που μπορεί να αφορά τον αναγνώστη. Στη «Μεθόριο», συγκεκριμένα, ο αφηγητής μετακομίζει από την πρωτεύουσα σε μια απομακρυσμένη πόλη κοντά στα σύνορα, όπου σκοπεύει να περάσει τα τελευταία χρόνια του. Εχει φτάσει η ώρα, πιστεύει, να αναστοχαστεί πάνω στα λάφυρα μιας ζωής θέασης και παρατήρησης. Ποιες εικόνες, ποια άτομα, ποια κείμενα, ποιοι φανταστικοί χαρακτήρες, ποιες αναπαραστάσεις και ποιοι στίχοι θα επιβιώσουν στο λυκόφως; Από παρόμοιες εσωτερικές ραφές φτάνει ο αναγνώστης στο συγγραφικό «όραμα» του Μαρνέιν. Υπόψη ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που μένει στο Τζορόουκ, σε μια κωμόπολη 623 κατοίκων, και τουλάχιστον πριν από λίγα χρόνια ήταν ο γραμματέας της τοπικής λέσχης γκολφ. Δεν έχει αίσθηση της όσφρησης, γεγονός στο οποίο αποδίδει τη συναισθησία του ως προς τα χρώματα. Με τη βοήθεια των εκδόσεων Καστανιώτη και του αυστραλέζικου εκδοτικού οίκου Giramondo θέσαμε υπόψη του ένα γραπτό ερωτηματολόγιο επιλέγοντας επίτηδες ερωτήσεις «ανοιχτής κατεύθυνσης» και όχι κατ’ ανάγκη κάποιες για ζητήματα πλοκής και χαρακτήρων. Θα καταλάβετε γιατί αν τη διαβάσετε.