Ανάσες πριν τον θάνατο

Συγκίνηση, μα και συγκρατημένο χαμόγελο μπορεί να προκαλέσει η «Τελευταία πνοή» (Le dernier souffle, Γαλλία, 2024) του Κώστα Γαβρά, μια ταινία που μέσω του πολύ δυσάρεστου θέματος των ανίατων ασθενειών και της αντιμετώπισής τους, στην πραγματικότητα, αν κάτι πραγματικά καταφέρνει, είναι να τιμήσει και να υμνήσει την ομορφιά της ζωής. Η κάμερα του σκηνοθέτη τριγυρίζει θαρραλέα μέσα σε διαδρόμους και θαλάμους νοσοκομείων, παρακολουθεί με πεισματική περιέργεια συζητήσεις που σχετίζονται με ασθένειες. Βασικά πρόσωπα της ιστορίας ένας διανοούμενος συγγραφέας (Ντενί Πονταλιντές) που κάνει έρευνα επί του θέματος και ο καλοπροαίρετος, έμπειρος γιατρός (Καντ Μεράντ), ο οποίος «ξεναγεί» τον πρώτο στους χώρους ώστε να τον φέρει σε επαφή με τους ασθενείς και να τον βοηθήσει να καταλάβει την κατάστασή τους, μα και τους τρόπους με τους οποίους προσπαθούν να την αντιμετωπίσουν. Υπάρχουν σκηνές όπως εκείνη με τη Σαρλότ Ράμπλινγκ (σε έναν σύντομο αλλά πολύ χαρακτηριστικό ρόλο) που σου σπαράζουν την ψυχή αλλά την ίδια ώρα ο Γαβράς σπάει τον πάγο επιτρέποντας στην ταινία να γίνει μια ιδέα πιο ανάλαφρη απ’ όσο την περιμένεις, ώστε να βοηθήσει τον θεατή να συμβαδίσει φιλικά μαζί της. Είναι σαν ο σκηνοθέτης να λέει ότι αφού σε αυτή τη ζωή τη μια στιγμή είμαστε και την άλλη όχι, λίγο χιούμορ κακό δεν κάνει· αντιθέτως μπορεί να βοηθήσει ώστε η κατάσταση να γίνει κάπως καλύτερη και πιο ανεκτή. Το αποτέλεσμα είναι ιδιαιτέρως αποκαλυπτικό γιατί η πληροφορία που προέκυψε από προσωπική έρευνα του Γαβρά και το βιβλίο των επιστημόνων Ρεζίς Ντεμπρέ, Κλοντ Γκρανζ που συνεργάστηκαν στο σενάριο, συνδυάζεται αρμονικά με την εκπαίδευση, ενώ ταυτόχρονα ο σκηνοθέτης δεν διστάζει να καταθέσει την προσωπική του άποψη υπέρ της ευθανασίας, έτσι όπως με διαφορετικό τρόπο έκανε ο Πέδρο Αλμοδόβαρ στην δική του πρόσφατη ταινία, «Το διπλανό δωμάτιο».