Η λογοτεχνία της Περιφέρειας

Είναι ίσως από τους δημοφιλέστερους στίχους του ποιητή Τάκη Σινόπουλου (πόσοι άραγε γνωρίζουν σήμερα ότι υπάρχει βιβλίο του μέγιστου Γ. Π. Σαββίδη με τον τίτλο «Από τον Πάουντ στον Σινόπουλο») που περιλαμβάνεται στο ποιητικό του βιβλίο «Νυχτολόγιο» και ομολογεί με έναν έμμμεσα σπαρακτικό τρόπο το πώς διαμορφώθηκε συνολικά το ποιητικό του πρόσωπο: «Είμαι ένας άνθρωπος που έρχεται συνεχώς από τον Πύργο». Μπορεί ο Σινόπουλος να «ερχόταν διαρκώς από τον Πύργο», αλλά σπούδασε και έζησε δραστηριοποιούμενος επαγγελματικά (ήταν γιατρός) και ποιητικά στην Αθήνα, επιστρέφοντας συχνά στη γενέτειρά του και ίσως λόγω αυτής της εντοπιότητας να εξηγείται η μεγάλη του αγάπη για τον, επίσης από τον Πύργο ορμώμενο πολύ σημαντικό ποιητή, Γιώργη Παυλόπουλο. Αν λοιπόν ο Πύργος πιστώνεται με έναν δημιουργό τόσο σημαντικών ποιητικών βιβλίων (ανάμεσά τους «Η ποίηση της ποίησης», «Το άσμα της Ιωάννας και του Κωνσταντίνου», «Νεκρόδειπνος» και πολλά άλλα), πόσοι άραγε Νεοέλληνες έχουν εγκύψει με αμερόληπτη συγκίνηση και εμβρίθεια σε ένα ζέον κεφάλαιο της γραμματείας μας που ακούει στο όνομα «πνευματική και λογοτεχνική επαρχία»; Το τι της οφείλουμε μέσα στις πολλές δεκαετίες που αριθμεί η ιστορημένη και αξιολογημένη με πολλούς τρόπους δημιουργία των πνευματικών της ανθρώπων, τελικά, όσο κι αν για έναν ξένο νεοελληνιστή πολύ λίγη σημασία θα είχε σε ποια πόλη γράφτηκε ένα λογοτεχνικό αριστούργημα, αν ήταν δηλαδή η Καλαμάτα ή η Αθήνα, υπάρχει μια πάγια οφειλή για όσους έδρασαν και εξακολουθούν να δρουν στην περιφέρεια. Με την οφειλή αυτή να γίνεται ακόμα μεγαλύτερη καθώς μιλάμε συχνά για πνευματικούς δημιουργούς που δεν απέβλεψαν σε κανενός είδους εξαργύρωση των καταθέσεών τους, παρά μόνο στην έκφραση μιας αγωνίας και πώς η αγωνία αυτή θα μπορούσε να επικοινωνηθεί σε σχέση με όχι σπάνια πολύ λίγο ευαίσθητους συναδέλφους. Βέβαια όταν οι αποστάσεις έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί σε βαθμό που το Παρίσι και το Ελσίνκι να λογαριάζονται ως κομμάτι της «γειτονιάς» μας, είναι το λιγότερο αστείο να αισθανόμαστε, για παράδειγμα, τα Γιάννενα να οριοθετούνται με έναν τρόπο που τα κάνει να φαντάζουν ότι ανήκουν σε μιαν άλλη χώρα σε σχέση με το Διδυμότειχο. Αυτή όμως είναι η ομορφιά της τέχνης και της λογοτεχνίας ειδικότερα: προορισμένη να καταργεί τις διαφορές και τις αποστάσεις, να το κατορθώνει αναδεικνύοντάς τες στην εσωτερική τους υφή που είναι πάντα τόσο συναρπαστική είτε πρόκειται για μια βόλτα στο τετράγωνο του σπιτιού μας είτε για ένα ταξίδι στη Βραζιλία.

Κώστας Ακρίβος

πεζογράφος