Τα σκοτεινά διεθνή σοκάκια

«Η σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης είναι βαθιά ανησυχητική» είπε η κυρία Φον ντερ Λάιεν. Συντριπτικό σχόλιο που φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση το καθεστώς της γειτονικής χώρας. Η Τουρκία, όπως και πάρα πολλές «ιδιόμορφα» δημοκρατικές χώρες, είναι συνέταιρος αρκετών ευρωπαϊκών χωρών (και εταιρειών) σίγουρα περιζήτητη, ιδίως τώρα που η Ευρωπαϊκή Ενωση αναζητά στρατιωτικό υποκατάστατο. Ετσι, η κομψή επιφύλαξη για τη σύλληψη του πολιτικού αντιπάλου του συστήματος Ερντογάν αντικατέστησε τη φλογερή καταγγελία που εκσφενδονίζεται απέναντι σε άλλους εκτροπείς. Η ασθμαίνουσα πολιτική ανάλυση προσπαθεί να το συλλάβει: ο κόσμος αλλάζει ραγδαία ιδίως με τον «κακό» Τραμπ» ή ο κόσμος δεν αλλάζει λόγω Τραμπ αλλά ο Τραμπ είναι ο ποπ εκφραστής της από καιρό συντελούμενης αλλαγής. Και τα δύο προβάλλονται. Με έναν δειλό συλλαβισμό και μέσα από τη βύθιση στον αφόρητο ακαδημαϊσμό της, η πολιτική παρατήρηση, η κειμενογραφία, όπως ακριβώς και η πολιτική τάξη, χάνουν πολλά καρέ από το έργο. Συχνά τα κείμενα, οι ρητορικές καταλήγουν σε κοινοτοπίες, αφού δεν μπορούν να δουν το πρόβλημα. Αναγωγές σε κάποια «μεταφυσική δημοκρατία», σε κάποιες «αρχές» κλεισμένες σε κωδικοποιημένες νομικές ιματιοθήκες. Η άνευρη ερμηνεία του (πάντως ελεγχόμενου) κατακλυσμού δεν αντανακλά το αναλυτικά δυσκίνητο αλλά το εθελότυφλο. Και οι δύο ισχυρισμοί περί Τραμπ είναι εξαιρετικά ισχνοί και αδύναμοι αλλά ούτως ή άλλως δεν αποτελούν το κέντρο. Το κέντρο είναι η ωμή πραγματικότητα που δεν έχει εποπτεία του εαυτού της. Συντελείται, ρέει, κατρακυλάει, αναπτύσσεται. Αλλά έναντι ποιας σταθερότητας και ποιων (παλαιών, αγαθών) αρχών έχουμε σήμερα «αλλαγή» και αποκαθήλωση αξιών; Στο παράδειγμα της ευρωτουρκικής σχέσης φάνηκε η ελαστικότητα η οποία είναι εξόφθαλμα αντιληπτή όλα τα χρόνια απέναντι σε ομοειδή προβλήματα. Π.χ., τουρκική εισβολή και κατοχή στη Κύπρο, ρωσική εισβολή και κατοχή στην Ουκρανία. Το ένα «προκαλεί ανησυχία», το άλλο αποτελεί έμπρακτη δολοφονία δικαίου. Επί Μπάιντεν και με συνδρομή του Πούτιν, αλλά και αυτοκαταστροφικών ευρωπαίων ηγετών, μπήκε η Ευρώπη σε πόλεμο, δημιουργήθηκε μια τεράστια ενεργειακή, βιομηχανική, οικονομική κρίση στην ΕΕ, καταστράφηκε μια χώρα (η οποία, με τη συνενοχή Ζελένσκι, είναι πλήρως πλέον, διπλά υποδουλωμένη και με κατασχεμένο τον πλούτο της). Τώρα απέναντι στην πολλαπλή κρίση η Ευρώπη θέλει να στρατιωτικοποιήσει μέρος της βιομηχανίας της για να ισορροπήσει τα αυτοκίνητα που δεν πουλιούνται. Κάπως έτσι λοιπόν; Ή έχουμε μια πολλαπλή πολιτική αδυναμία που αντανακλά στα κείμενα πολιτικής εκτίμησης; Μια πολιτική γραφειοκρατία αντί ηγεσίας και έναν αναλυτικό ακαδημαϊσμό έναντι ενός οξυδερκούς αναλυτικού βλέμματος; Ολα μαζί φτιάχνουν το δράμα που βλέπουμε. Ενα φοβισμένο βλέμμα.