Από το «εμείς» στο «εγώ»

Συνήθως οι υπό ευρεία έννοια κοινωνικοπολιτικές στήλες μιας εφημερίδας δεν συνηθίζουν να παραπέμπουν στις ακραιφνώς πολιτικές της στήλες, πολλές φορές όμως μια άποψη ή μια παρατήρηση στις τελευταίες βοηθάει ώστε ως εισαγωγή σε ένα διαχρονικά πολύ ζέον ζήτημα να γίνεται η διαχείρισή του ακόμη αποτελεσματικότερη. Με την έννοια αυτή ακριβώς αντιγράφουμε την κατακλείδα του χθεσινού άρθρου του Ι.Κ. Πρετεντέρη που έγραφε με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών: «Πενήντα επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Δεν τη δάνεισαν για να κάνουν φιγούρα κάποιοι άλλοι». Πρόκειται για μια «θέση» που θα μπορούσε να αναλυθεί σε τόμους καθώς είναι και παραμένουν άπειρα τα φαινόμενα, όπως τα παρατηρούμε όλοι γύρω μας, που επαληθεύουν και τεκμηριώνουν με έναν ατράνταχτο τρόπο μια εξόχως στενάχωρη, αν όχι δραματική, πλευρά του κόσμου μας. Επιχειρώντας έναν ευκόλως κατανοητό διασκελισμό, θα συμπέραινε με ασφάλεια κανείς πως μια αναπόφευκτη εξέλιξη, όπως έχει σημειωθεί στη γενικότερη ή μάλλον την παγκόσμια κοινωνικοπολιτική συνθήκη, παραμένει μετέωρη όσον αφορά σε μια ηθικοπνευματική αλλαγή των ανθρώπων, όπως ακριβώς η εξέλιξη αυτή την υπαγορεύει, αν δεν την επιβάλλει κιόλας. Με το να τίθενται σήμερα τα περισσότερα τουλάχιστον προβλήματα σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν θα έπρεπε τα όρια της γειτονιάς μας, της πόλης ή της χώρας μας, να θεωρούνται όσο ευρέα και αν είναι, όπως τα όρια μιας επαρχίας, σε περίπτωση που επιμένουμε να εξετάζουμε μέσα σε αυτά το καθετί που προκύπτει ακόμη και σε ένα απομακρυσμένο σε σχέση με μας γεωγραφικό σημείο του πλανήτη; Μια αλλαγή που ενώ θα έπρεπε να έχει κάνει αδιανόητη τη χρήση της λέξης «εγώ», ή τη χρήση του πρώτου ενικού, παρατηρούμε τόσο το «εγώ» όσο και το πρώτο ενικό, όχι απλά να κυριαρχούν αλλά να μοιάζει σάμπως και αν δεν τα μετέλθει κανείς, να παύει να λογαριάζεται αμερόληπτος αντικειμενικός. Με λίγα λόγια, η αποθέωση της υποκειμενικότητας να εκφράζεται ως η αδιαμφισβήτητη αλήθεια και μάλιστα σε θέματα και προβλήματα που κάνουν την αλήθεια και τη διερεύνησή της μια εξαιρετικά επίπονη και δυσεξιχνίαστη υπόθεση. Επομένως ό,τι και αν λέγεται έχει εκ των προτέρων ναρκοθετηθεί, αφού ακόμα και ένας καθόλου ευφυής μπορεί να αμφιβάλλει, ή βάσιμα να αρχίσει να υποψιάζεται πως ό,τι εκφράζεται ως καταγγελία για κάτι δυσάρεστο ή καταστροφικό συμβαίνει να εξελίσσεται στον κόσμο, δεν συνιστά μια ειλικρινή και αγωνιώδη αντίδραση, αλλά έναν καιροσκοπικό υπολογισμό που πλουτίζει το βιογραφικό του δήθεν διαμαρτυρόμενου ως ενός ανθρώπου που ανησυχεί για τα κοινά.