Tabula rasa

Η μετάβαση από τον ένα στον άλλο χρόνο είναι αφορμή για στοχασμούς σχετικούς με το βιβλίο. Ο στατιστικός Nassim Nicholas Taleb βλέποντας τη βιβλιοθήκη του Ουμπέρτο Εκο, με τους 30.000 τόμους, χαρακτήρισε τα αδιάβαστα βιβλία που έχει κανείς στη βιβλιοθήκη του ως αντι-βιβλιοθήκη. Πολλοί και πολλές αγωνιούν για το αν θα προλάβουν να διαβάσουν όλα […]

Καθώς μεγαλώνει η περιέργεια για το ποιον θα προτείνει ο Πρωθυπουργός για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θέλω να πω πως η εκλογή του ανώτερου πολιτειακού άρχοντα έπρεπε να γίνεται μέσω της λαϊκής ψήφου. Οχι, δεν πιστεύω πως θα έπρεπε το πολίτευμά μας να είναι διαφορετικό ή ότι υπάρχει ανάγκη ενός πανίσχυρου Προέδρου που να λειτουργεί ως […]

Καμιά φορά η απόδειξη για μια επιτυχημένη πολιτική βρίσκεται στην προσπάθεια των αντιπάλων να την αντιγράψουν. Είναι 20 χρόνια τώρα που η Κύπρος ξεκίνησε τη διαδικασία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών της στην Ανατολική Μεσόγειο με εξαιρετική επιτυχία. Χρησιμοποιώντας ουσιαστικά το ίδιο κείμενο, δημιούργησε το πλαίσιο για στενή και επικερδή συνεργασία τόσο με την Αίγυπτο όσο […]

Πέρα από τις κινηματογραφικές «αναπαραστάσεις», τα στερεότυπα, τα αξιολογικά ψευτοδιλήμματα (του τύπου «Μπιθικώτσης ή Καζαντζίδης»;) και τις υπερβολές των οπαδών, υπάρχει το τραγούδι. Ετσι όπως πέρασε στη δισκογραφία διαφορετικών εποχών. Στο «Πέλαγο είναι βαθύ» ο Καζαντζίδης και η Μαρινέλλα «υποτάσσονται» στον ήχο που θέλει ο Μάνος Χατζιδάκις. Ο λαϊκός ερμηνευτής χαμηλώνει και αφήνει να τραγουδήσει […]

Υπάρχουν πράγματα στην καθημερινότητά μας που τα θεωρούμε δεδομένα. Τα συναντάμε τόσο συχνά που πλέον σπάνια τα αμφισβητούμε ή τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία. Για παράδειγμα, ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε ή το να κοιτάξουμε την ώρα. Το ίδιο ισχύει και για τις κυκλοφοριακές δυσκολίες, την αναμονή στις τράπεζες, στα ταχυδρομεία ή στις […]

Οσο ανευαίσθητοι και αν έχουμε γίνει – ή μήπως ήμασταν από πάντα; – δεν μπορεί να μην παρατηρούμε συμπεριφορές δικές μας ή των άλλων τόσο χτυπητές ώστε, αν αποφάσιζε να τις κωδικοποιήσει κανείς, θα κατέληγε στον ανάγλυφο χάρτη μιας κοινωνικής ανθρωπογεωγραφίας τόσο παραστατικής ώστε χιλιάδες ή μάλλον εκατομμύρια σελίδες εμβριθών κοινωνιολογικών αναλύσεων θα αποδεικνύονταν αχρείαστες. […]

Λέγαμε πρόσφατα από αυτή τη στήλη ότι στη μεταπολεμική αναπτυξιακή πορεία η έννοια του Τρίτου Κόσμου υπήρξε λειτουργική. Η καλόπιστη Δύση και η απλοϊκή Αμερική εξαπέλυσαν ήδη από το ’50 τις περίφημες αναπτυξιακές δεκαετίες με όργανα τη Διεθνή Τράπεζα και το περίφημο ΔΝΤ. Η Δύση όφειλε να αναπτύξει οικονομικά τον Τρίτο Κόσμο, κάτι που θα […]

Ολοι δουλεύουν για την Ακροδεξιά και στην Eλλάδα και διεθνώς. Kατ’ αρχάς δουλεύει η ίδια η Ακροδεξιά για τον εαυτό της εντοπίζοντας κενά και ασάφειες των πολιτικών της αντιπάλων, χαϊδεύοντας τα χαμηλότερα λαϊκά ένστικτα – βασική αρχή του λαϊκισμού – διεμβολίζοντας παραδοσιακά ακροατήρια με φοβικά αφηγήματα και με την κατασκευή εσωτερικών εχθρών. Δουλεύει επίσης για […]

Το καινούργιο πρόσωπο της Λίντσεϊ Λόχαν κοστίζει περίπου 300.000 δολάρια. Δεν υπάρχει ούτε μία γυναίκα στην ηλικία της, κοντά στα σαράντα, που να μην το έχει ζηλέψει – συζητιέται σε κάθε παρέα, έχει γίνει τρεντ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει γίνει θέμα στα αμερικανικά μέσα, στα κίτρινα και τα σοβαρά. Κανείς δεν είναι απολύτως βέβαιος […]

Οταν γράφεται Ιστορία, αυτοί που τη γράφουν δεν γνωρίζουν ότι τη γράφουν. Αυτή είναι δουλειά των ιστορικών που φροντίζουν ώστε το παρελθόν να γίνει παρόν, τα γεγονότα του χθες να προειδοποιήσουν για το σήμερα ή και το αύριο. Ο πρώτος εξ αυτών ήταν Ελληνας, ο Ηρόδοτος, ο Πατέρας της Ιστορίας. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της […]

Οπως συμβαίνει με τις διαμάχες που σχετίζονται με τις πεποιθήσεις μας οι τελικές εκτιμήσεις υπέρ ή κατά βασίζονται στο πώς περιγράφουμε και ορίζουμε τα πιστεύω μας. Ετσι και με το WOKE. Ανάλογα με το τι τονίζουμε – τα θετικά ή τα αρνητικά – μπορεί να είμαστε υπέρ ή κατά. Είναι δύσκολο να πείσουμε για τα […]

Στο λογοτεχνικό σαλόνι της ποιήτριας Μπιντ Φικρ οι συνδαιτυμόνες φορούν μαύρα ή λευκά κοστούμια, που έχουν παραγγείλει από το Παρίσι. Οταν δεν παίζουν σκάκι ή χαρτιά, μελετούν το έργο του Ραμπελαί και διαγωνίζονται σε βραδιές ποίησης. Πολλοί από αυτούς είναι απόφοιτοι της τοπικής χριστιανικής ιεραποστολής ή δημόσιων λυκείων που ακολουθούν δυτικούς κανονισμούς λειτουργίας. Γνωρίζουν ξένες […]

Πολύ συχνά ονειρεύομαι πως ξαναβρίσκομαι στον Αθω, στη Μονή Σταυρονικήτα, να δω τους αδελφούς εκεί και να προσκυνήσω την εικόνα του Αϊ-Νικόλα, προστάτη των ναυτικών της θάλασσας και των θαλασσοδαρμένων της στεριάς. Η Μονή Σταυρονικήτα υψώνεται σε βράχο, χτισμένη δίπλα στη θάλασσα, καταμεσής της πιο άγριας ακτής της Αθωνικής Πολιτείας, ανάμεσα στις Μονές Ιβήρων και […]

Το 1985 το εξαιρετικό λογοτεχνικό περιοδικό «ΔΙΑΒΑΖΩ» έκανε ένα αφιέρωμα στο «χιούμορ». Μου ζητήθηκε τότε να συμμετάσχω με ένα κείμενο, το οποίο τιτλοφορούσα «Θέατρο χωρίς χιούμορ: θέατρο ρήξης και αναβολής». Παραπέμπω σήμερα, που πολλή συζήτηση και πολύς ντόρος γίνεται στις μέρες μας, κυρίως για τα όρια της σάτιρας, σε ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία του συγκεκριμένου κειμένου: […]

Είδαμε για άλλη μια φορά στο Μπακού, στη διάρκεια της Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης για το Κλίμα [COP 29], οργισμένους εκπροσώπους τριτοκοσμικών χωρών να απαιτούν περισσότερα, πολύ περισσότερα χρήματα εκ μέρους της Δύσης: εκατοντάδες δισεκατομμύρια ως ένα είδος αποζημίωσης για την εποχή της αποικιοκρατίας που ολοκλήρωσε τον κύκλο της προ πολλού. Από πού προέρχεται όμως η οργή, […]

Σε ποιον ανήκουν οι βουλευτικές έδρες; Στον βουλευτή ή στο κόμμα με το οποίο πολιτεύτηκε; Οι ερωτήσεις αυτές είναι παλιές, αλλά επανέρχονται συχνά στην επικαιρότητα, όταν υπάρχουν κομματικές διασπάσεις ή διαγραφές. Τελευταία έχουμε και διασπάσεις και διαγραφές. Αυτά μου θύμισαν μια παλιά ιστορία. Το 1991, φοιτητής ακόμα, είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω στην Ιταλία το […]

Διαβάζω αναλύσεις για τον ΣΥΡΙΖΑ. Συγχωρέστε με, μα έχω την ταπεινή γνώμη πως έχουμε αρχίσει να ξεχνούμε ακόμη και στοιχεία της νεότερης πολιτικής ιστορίας. Ακόμα και καταγωγές των πολιτικών χώρων, ίσως και τις εκβάσεις αυτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το κόμμα της Κουμουνδούρου. Κατ’ αρχάς δεν ξέρω πώς και γιατί σήμερα οι περισσότεροι το εντάσσουν – το […]