Tabula rasa

Ξαφνικά, και με έκπληξη, συνειδητοποίησα ότι τις περισσότερες παρανομίες της ζωής μου τις έχω διαπράξει μέσα στο αυτοκίνητο. Τολμώ να πω, σχεδόν όλες. (Μόνο πού και πού διεισδύουν μέσα στο αεροπορικό μου βαλιτσάκι αντικείμενα σε συσκευασίες μεγαλύτερες των 100 ml) Διαβάζοντας τις ανανεωμένες εξαγγελίες του ΚΟΚ, συνειδητοποίησα ότι είμαι άτομο επικίνδυνο και ότι ως τώρα […]

Συχνά, ολοένα και συχνότερα, με δηλώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή με δημόσιες τοποθετήσεις στον Τύπο πέφτουμε σε βαθιά απελπισία, διότι απεβίωσε ο ποιητής, πέθανε ο τροβαδούρος, χάθηκε ο πολιτικός, έφυγε ο επιστήμονας, ο φιλόσοφος, πέθανε ο ηθοποιός κ.ο.κ. κι έχουμε γίνει… φτωχότεροι στην ποίηση, στην τέχνη, στην επιστήμη, στη φιλοσοφία κ.λπ. Γιατί αυτός ο […]

Στις 14 Αυγούστου 1956 εγκατέλειψε τα εγκόσμια, κυνηγημένος όσο λίγοι που υπηρέτησαν τον 20ό αιώνα την παγκόσμια θεατρική και εν γένει λογοτεχνική παραγωγή, μια από τις σημαντικότερες, ιδιαίτερες, αμφιλεγόμενες, αλλά και πρωτοποριακές προσωπικότητες: ο Μπέρτολτ Μπρεχτ. Θεμελιωτής του όρου «επικό θέατρο» έγραψε μεγάλα θεατρικά κείμενα, σπουδαία ιδεολογικά και καίρια πολιτικά. Τον Αύγουστο του 1981, τιμώντας […]

«Πράγματι, η σχέση του Πιραντέλο με τον φασισμό είχε πολλές διακυμάνσεις», λέει ο Αντρέα Καμιλέρι στις Ασκήσεις της Μνήμης (2017, μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, εκδ. Πατάκη): το 1924 (παραθέτω συνοπτικά την αφήγηση), ο Πιραντέλο ζήτησε από τον Μουσολίνι να του χορηγήσει κομματική ταυτότητα· τέσσερα χρόνια αργότερα την έσκισε και ξήλωσε το διακριτικό του κόμματος· μερικά χρόνια […]

Δεν θυμάμαι στη μεταπολιτευτική ιστορία της Ελλάδας κομματικό σχηματισμό στον οποίο να συμβαίνουν όσα συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ τελευταία. Ο πρόεδρος Στέφανος Κασσελάκης στις δύο τελευταίες του παρεμβάσεις (ένα διάγγελμα στο ΤikTok και ένα άρθρο του στο «Βήμα της Κυριακής») φωτογραφίζει ως υπεύθυνο των εσωκομματικών αναταραχών τον πρώην πρόεδρο Αλέξη Τσίπρα. Είναι πιθανό να βλέπει φαντάσματα. […]

Αναρωτιέμαι αν είναι ατρόμητοι ή απλώς απελπισμένοι όσοι επιχειρηματίες δεν κόβουν αποδείξεις στο αποκορύφωμα της τουριστικής περιόδου· περιηγούμενος πόλεις και χωριά, το καταθέτω ως εμπειρία κατ’ εξαίρεση βέβαια και όχι ως κανόνα. Συνάμα κατανοώ πόσο δύσκολο είναι το επιχειρείν στη χώρα μας, που μαστιγώνει θεσμικά τους επαγγελματίες με την πολυνομία της, τη δημοσιονομική αστάθεια και […]

Μέσα από ένα βίντεο γυμνό από εντυπωσιασμούς λέξεων, διάρκειας 45 δευτερολέπτων, το γραφείο Τύπου της ΕΛ.ΑΣ. ανέλαβε χθες να κόψει την όρεξη όσων άρχισαν να δηλώνουν ότι θα υπερασπιστούν την τιμή των ελλήνων αστυνομικών με τρόπο που γυρίζει τη χώρα πίσω μισό αιώνα και βάλε, σε μια εποχή σκοτεινή και ανατριχιαστική στην οποία έβαλε ταφόπλακα […]

Σκηνή πρώτη, σε παραλία επαρχιακής πόλης. Το κάμα δείχνει τα τελευταία του δόντια πριν υποχωρήσει και παραδώσει στο μούχρωμα για να αλλάξει μια και καλή η διάθεση των λουομένων. Ενας νεαρός, υπάλληλος γειτονικού ζαχαροπλαστείου, μαζεύει υπομονετικά κουτάκια αναψυκτικών που άφησαν πίσω τους οι ορδές άγνωστων σε αυτόν συνομηλίκων. Μία μητέρα έχει μόλις καρφώσει την ομπρέλα […]

Ο διευθυντής του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου φοιτούσα μεταξύ 1972 και 1978, μοίραζε χαστούκια σε όσους ατακτούσαν στην πρωινή γραμμή για την προσευχή. Ο αείμνηστος φιλόλογός μας στο ίδιο Σχολείο, πολύτεκνος γονιός, Λεωνίδας Χ. μας είχε πει ότι η καλύτερη παιδαγωγική μέθοδος είναι μια σφαλιάρα την κατάλληλη στιγμή. Ενας άλλος φιλόλογός μας επίσης, […]

Σε μια από τις αίθουσες αναμονής ενός ιδιωτικού νοσοκομείου μια μεσήλικη, μάλλον αδιάφορη για την εμφάνισή της γυναίκα, που η εμφανέστατη, λόγω της υγείας της, ταλαιπωρία της, την έκανε να φαίνεται ακόμα πιο απεριποίητη, απευθύνεται, χωρίς να έχει προηγηθεί καμιά απολύτως πρόθεση επικοινωνίας μαζί της, σε έναν μεσήλικα που κάθεται ακριβώς απέναντί της, λέγοντάς του: […]

Το Βreakdance (επίσημος όρος: «Βreaking») ήταν το μοναδικό καινούργιο άθλημα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού που ολοκληρώθηκαν προχτές. Είναι αμφίβολο αν θα συμπεριληφθεί και στους επόμενους του 2028 στο Λος Αντζελες καθώς δεν αναφέρεται στο αρχικό αθλητικό πρόγραμμα, αλλά η αρχή έγινε – όπως και με το Skateboarding (σε δρόμους και πάρκα), το 2020. Και […]

Η ελληνική αποστολή επιστρέφει από το Παρίσι με οκτώ μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα πήγε πολύ καλά – κι όχι ανέλπιστα. Οι γνωρίζοντας τα μυστικά της μου έλεγαν πριν αρχίσει η περιπέτεια πως δεν θα είναι παράξενο να φτάσει και τα 10 μετάλλια. Είχαν δίκιο. Χάθηκαν τουλάχιστον τρία που ήταν στο χέρι ελλήνων αθλητών να […]

Η τρέχουσα εβδομάδα μάς θυμίζει μια θλιβερή επέτειο: την πυρηνική καταστροφή της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Ταυτόχρονα μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουν περάσει εβδομήντα εννιά χρόνια από τότε που πυρηνικά όπλα χρησιμοποιήθηκαν για τελευταία φορά (9 Αυγούστου 1945). Αναρωτιέται λοιπόν κανείς, μήπως το πιο σημαντικό γεγονός αυτών των εβδομήντα εννιά χρόνων είναι κάτι που […]

Οι λάτρεις της αλήθειας πάντα προσπάθησαν να την εξυπηρετήσουν και να την προστατεύσουν. Ταυτόχρονα καταπολεμώντας το ψέμα, το λάθος και το μη έγκυρο. Πολλές διαμάχες βασίζονται σε αυτό το δίπολο. Π.χ., με καλές προθέσεις ορισμένοι θέλησαν να μας υπενθυμίσουν ότι ο Καραγάτσης δεν είχε κανονικές απόψεις για τις γυναίκες και ότι δεν είχε συμπεριφερθεί politically […]

Toν γνωρίζω πολύ πριν από τη δεκαετία του 1990, όταν στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τον συνάντησα για πρώτη φορά από κοντά. Θα πρέπει να ήταν το 1993. Αλλά τον ήξερα ήδη γιατί μαζί με τον Γιώργο Χρυσοβιτσάνο, τον Γιάννη Μπακογιαννόπουλο και τον Ανδρέα Τύρο ο Αλέξης Δερμεντζόγλου ήταν ένας από τους έλληνες «δασκάλους» μου στην […]

Το φαινόμενο Ντάνινγκ – Κρούγκερ είναι μια γνωστική προκατάληψη που παρατηρήθηκε πειραματικά από τους Ντέιβιντ Ντάνινγκ και Τζάστιν Κρούγκερ στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ το 1999. Σύμφωνα μ’ αυτήν, άτομα με περιορισμένη επάρκεια σε έναν συγκεκριμένο τομέα υπερεκτιμούν τις ικανότητές τους, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να αναγνωρίσουν τη δική τους έλλειψη δεξιοτήτων και την έκταση της ανεπάρκειάς […]