Αστάθμητος παράγων

Στις 14 Μαΐου του 2011, ο Ντομινίκ Στρος Καν, ένας από τους πλέον εξέχοντες ευρωπαίους πολιτικούς, διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, προαλειφόμενος για υποψήφιος των σοσιαλιστών στις γαλλικές προεδρικές εκλογές, ο άνθρωπος που –σύμφωνα με τις εγκυρότερες προβλέψεις –θα συνέτριβε τον Νικολά Σαρκοζί, συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης. Η Ναφισάτου Ντιάλο, καμαριέρα στο […]

Ενα χαρισματικό πρόσωπο, ένα αστέρι ή λαμπρός διάττων, λειτουργεί σαν οθόνη στην οποία ο καθένας από τους μυριάδες θαυμαστές του προβάλλει κάτι από τη δική του ψυχή. Ο Τσε Γκεβάρα –λόγου χάριν –υπήρξε αυθεντικός κομμουνιστής για τους κομμουνιστές, αιώνιος μηχανόβιος έφηβος για τους εφήβους ενώ η λατινοαμερικάνικη «Θεολογία της Απελευθέρωσης» είδε στο πρόσωπό του μια […]

Εκεί που βάδιζα στην Πανεπιστημίου με τα ακουστικά στα αφτιά, νιώθω κάποιον να με πλησιάζει από πίσω και να με αρπάζει από το μπράτσο. Στιγμιαία αλαφιάζομαι –«το πορτοφόλι!» σκέφτομαι, «το κινητό μου!» –γυρνάω κι αντικρίζω ένα γεροντάκι τόσο δα, με άσπρα γένια, ανάκατα μαλλιά, να μου χαμογελάει διάπλατα. «Βρε σαν τα χιόνια! Γράφεις και στην […]

Δεν είναι ανάγκη να διαβάσει κανείς σε εγχειρίδια βιολογίας και ζωολογίας για το αγελαίο ένστικτο, το οποίο εδράζεται στο αρχέγονο εγκεφαλικό μας στέλεχος και το έχουμε κληρονομήσει αυτούσιο από τους δεινοσαύρους. Αρκεί να ακούσει τις ερωτήσεις που απευθύνουν οι άγνωστοι μεγάλοι στα μικρά παιδιά. «Πώς σε λένε; Τι τάξη πας; Τι ομάδα είσαι;» Το «τι […]

«Δεν μπορεί να απεικονίζεται η φωτογραφία του οδηγού… αν είναι όμορφος ή άσχημος, για να αξιολογηθεί ή να επιλεγεί από τον πελάτη…». Το εξωφρενικό δεν είναι ότι το παραπάνω επιχείρημα εκστομίσθηκε για να αιτιολογηθεί η επίθεση εναντίον του taxibeat. Το εξωφρενικό είναι ότι –υπό το πρόσχημα της πολιτικής ορθότητας –η ομορφιά η ίδια πλέον κατακεραυνώνεται, […]

Τα φθαρμένα του λάστιχα ξύνουν τη ράχη της Ευελπίδων και η πλαστική κουκούλα του αδιάβροχου έχει σκιστεί στο πίσω μέρος της, με αποτέλεσμα η βροχή να μουσκεύει τον σβέρκο του. Το θερμομονωμένο κουτί πάνω από την πίσω ρόδα περιέχει δώδεκα σουβλάκια καλαμάκια, πέντε πίτες με απ’ όλα, έξι μερίδες τηγανητές πατάτες, δύο χωριάτικες και δύο […]

Η αφίσα που τοιχοκολλήθηκε τις τελευταίες ημέρες σε όλα τα νοικιασμένα από το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα σημεία, σε δρόμους και πλατείες, εντυπωσίασε τους Γερμανούς. Εικονίζει την ίδια την καγκελάριο, όχι όμως όπως τη γνωρίζουμε, με τα στερούμενα πάσης ενδυματολογικής φαντασίας ταγέρ της, αγορασμένα –λες –με την ντουζίνα από συνοικιακή βιοτεχνία, και το μαλλί που ενίοτε θυμίζει […]

Κάθε φορά που ξεσπάει ένα δημόσιο σκάνδαλο η κοινή γνώμη χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: σε εκείνους που πέφτουν απ’ τα σύννεφα –δεν το χωρά ο νους τους ότι συνέβη κάτι τέτοιο –«πώς γίνεται», αναρωτιούνται, «η ανθρώπινη πονηρία, κακία, απληστία να θεριέψει τόσο;». Και στους άλλους οι οποίοι χαμογελούν με νόημα γνωρίζοντας ότι δεν αχνοφάνηκε παρά […]

«“Πώς θα ‘θελα να έχω ένα και δύο και τρία και τέσσερα παιδιά…”, έτσι δεν τραγουδούσε η Μελίνα; Εμάς λοιπόν το ένα μάς έφτανε –έχουμε εξάλλου και τον γιο μου από τον πρώτο γάμο μου, ο οποίος μένει τα Σαββατοκύριακα μαζί μας. Ελα όμως που παραμένουμε ερωτευμένοι! Και, όπως γνωρίζεις, μια στιγμή πάθους αρκεί. Κάνα […]

Πρώτα ανεβήκαμε στην καρότσα –δώρο στην κόρη μου για τα γενέθλιά της, μια βόλτα με το αμαξάκι -, πρώτα καλοκαθήσαμε και άρχισε η σούστα να τσουλάει από το Λιστόν προς τη Σπιανάδα και έπειτα συνειδητοποίησα ότι ο αμαξάς ήταν τελείως μεθυσμένος. Τραύλιζε ημιτελείς πληροφορίες, «στα αριστερά μας βλέπετε το Παλιό… το Παλιό… Φρουρ…» κι έπειτα […]

Θες ο διπλός εσπρέσο που είχα πιει μόλις μπήκα στο πλοίο; Θες ότι άμα ξάπλωνες με το πουκάμισο στο κατάστρωμα, η υγρασία θα σε περόνιαζε – εάν πάλι προτιμούσες το σαλόνι, ο κλιματισμός που δούλευε στο φουλ θα σε κατέψυχε; Αποφάσισα να περάσω τη νύχτα στο πόδι. Στο μπαρ. «Θα το ‘χα κλείσει ώρα τώρα» […]

Το προαιώνιο δάσος. Ορνια στις κορυφές των δέντρων, τσακάλια να γεννάνε στις κουφάλες τους. Σκαντζόχοιροι κατασπαράζουν τα ερπετά και τα ερπετά ποντίκια. Αρκούδες ξεπατώνουν τα μελίσσια, αγριόχοιροι τσακίζουν τα ξερόκλαδα. Ενα εκκωφαντικό ουρλιαχτό ανεβαίνει στον ουρανό κάθε νύχτα, κραυγές θανάτου και κραυγές οχείας, χαρμάνι αξεδιάλυτο. Τα ξέφωτα τού δάσους και η αδιαπέραστη καρδιά του. Από […]

Την πρώτη Αυγούστου συμπληρώθηκαν δεκαεπτά χρόνια από όταν έφυγε από τη ζωή ο Τάσσος Φαληρέας. Ο Τάσσος Φαληρέας –το Τάσσος πάντοτε με δύο σίγμα –είναι από εκείνες τις προσωπικότητες που, μολονότι άσκησαν ιδιαίτερη επιρροή στον καιρό τους και μπόλιασαν όσους τις συναναστράφηκαν, δύσκολα γίνονται γνωστές στους μεταγενέστερους. Ο λόγος; Δεν έχουν αφήσει συγκεκριμένο, χειροπιαστό έργο. […]

Τον Ιούλιο του 1987 κοιμήθηκα αγκαλιά με ένα κορίτσι και ξύπνησα έχοντας στο πλευρό μου μία κότα. Ασφαλώς και δεν μιλάω μεταφορικά –δεν θα καταδεχόμουν ένα τόσο ρατσιστικό και ανέμπνευστο ευφυολόγημα. Το λέω και το εννοώ. Το κορίτσι μου σηκώθηκε πριν από εμένα, χτύπησε φραπέ στο σέικερ και βγήκε να τον πιει στην τσιμεντένια βεράντα […]

Βρέθηκα τις προάλλες σε ένα γαμήλιο γλέντι στο Πήλιο. Τραπέζια στρωμένα στην πλατεία του χωριού, με αραδιασμένα πάνω τους του Αβραάμ και του Ισαάκ τα αγαθά. Γνωστοί και φίλοι να σηκώνουν τα ποτήρια για τη νύφη και για τον γαμπρό, μα και για τους εαυτούς τους, να πίνουν στη ζωή την ίδια, στη λάμπουσα ζωή […]

Στα τέλη του ’70, στο κτίριο όπου στεγαζόταν ο δικηγόρος πατέρας μου, Σανταρόζα 1δ, κυριαρχούσε η επιβλητική –κάπως αλλόκοτη στα παιδικά μου μάτια –φιγούρα του Γιώργου Τζ. Γεννημένος γύρω στα 1920 ο Γιώργος Τζ. βρέθηκε φοιτητής στην Κατοχή και οργανώθηκε στο ΕΑΜ. Πολέμησε στα Δεκεμβριανά και –με το ξέσπασμα του Εμφυλίου, ενώ ετοιμαζόταν να ανέβει […]

Βολτάροντας στους δρόμους που μεγάλωσα, ανάμεσα Πλατεία Κυψέλης και Πλατεία Αμερικής, μοιραία άρχισα να αναπολώ. Εδώ ήταν το πρώτο ζαχαροπλαστείο που είχε τούρτες γενεθλίων για παιδιά με ποδοσφαιρικές ομάδες –τριφύλλι ή δικέφαλο αετό ζωγραφισμένο στο γλάσο» θυμήθηκα. «Κι έπειτα μετατράπηκε σε βιντεοκλάμπ –ουρές έκανε ο κόσμος στη δεκαετία του ’80 –και έπειτα σε τράπεζα και […]

«Ζω κατά λάθος! Στατιστικά εάν το δεις, θα έπρεπε να έχω πεθάνει τουλάχιστον δέκα φορές…» μου είπε μια μέρα ο Μίκης Θεοδωράκης και άρχισε να μου απαριθμεί πού και πότε είχε ξεφύγει, την ύστατη συνήθως στιγμή, από του Χάρου τα δόντια. «Στα Δεκεμβριανά, στη Μακρόνησο, στο σανατόριο χτυπημένος από φυματίωση…». Το ύφος του ήταν παιγνιώδες, […]

Εάν δεχθούμε πως η κάθε γενιά αποτελεί –μεταξύ των άλλων –και μιαν ευρύτατη παρέα, μια διαρκή συνέλευση συνομήλικων περίπου ανθρώπων, οι οποίοι έρχονται ταυτόχρονα αντιμέτωποι με τα ίδια καθοριστικά γεγονότα και διαμορφώνουν από κοινού τα οράματα και τους εφιάλτες τους, η κάθε γενιά έχει τον πολυφίλητο κεκοιμημένο της. Εκείνον που χάθηκε στη λάμψη επάνω της […]

Ο Φοίβος Δεληβοριάς υπερτερεί εμού σε δύο τουλάχιστον σημεία: αφενός είναι έξι χρόνια νεότερος. Αφετέρου οι γονείς του είχαν εξοχικό κάπου στην Αττική, όπερ σημαίνει ότι με το που έκλειναν τα σχολεία βούταγε στη θάλασσα και δεν ξανάβγαινε έως τον Σεπτέμβριο, παρά μονάχα για να καβαλήσει το ποδήλατο και να ξαμοληθεί –μαζί με ένα σμάρι […]

Με αφορμή τον θάνατό του, γράφτηκε επανειλημμένα ότι η ζωή τού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη θα αποτελούσε πρώτης τάξεως υλικό για μυθιστόρημα. Δεν συμφωνώ. Ασφαλώς τα εξήντα τουλάχιστον από τα ενενήντα εννιά του χρόνια έβριθαν από δράση, περιπέτειες, ανατροπές, θριάμβους και διαψεύσεις. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα ενέπνεε ως ένα πρόσωπο το οποίο στράγγιξε τη ζωή, άρπαξε από […]

Η κατανόηση του αρμόδιου υπουργείου απέναντι στους γονείς που δεν επιθυμούν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους –αρκεί να αναλαμβάνουν ενυπόγραφα την ευθύνη –μας ανάγκασε να υπερασπιστούμε τα θαυμαστά επιτεύγματα της ιατρικής επιστήμης, δίχως τα οποία ήπειροι ολόκληρες θα ξεκληρίζονταν ακόμα από επιδημίες. Το εβδομαδιαίο υβρεολόγιο του κυρίου Πολάκη προκάλεσε σε θιγέντες και μη γνώριμα συναισθήματα. […]

–Το ψήφισαν και οι εκατόν πενήντα τρεις. Κάποιοι εντελώς ανέκφραστοι, λες και διεκπεραίωναν μια τυπική διαδικασία, δίχως την παραμικρή ηθική ή συναισθηματική έστω βαρύτητα. Λιγοστοί ανάμεσά τους με σκυμμένο το κεφάλι, με τον στίχο «πού είσαι νιότη που ‘λεγες πως θα γινόμουν άλλος» να αντιλαλεί ενοχλητικά στα αφτιά τους. Οι περισσότεροί τους όμως με ύφος […]

Λένε πως ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν βγήκε για τελευταία φορά από το Ωνάσειο, στις αρχές του 1996, ύστερα από μήνες νοσηλείας, σκιά του εαυτού του, στο κατώφλι του θανάτου, πρωταγωνίστησε –άθελά του –σε ένα κωμικοτραγικό συμβάν. Οι παρατρεχάμενοι, που αγχώνονταν να τον πλασάρουν σαν «σιδερένιο – δυνατό», του είχαν γράψει μια μαχητική δήλωση και τον […]

Κατά τη χαρισάμενη πριν από τα Μνημόνια εποχή, το κέντρο της Αθήνας έβριθε από εστιατόρια τα οποία ανταγωνίζονταν ποιο θα προσφέρει το εκλεκτότερο, σπανιότερο –και ως εκ τούτου πιο ακριβοπληρωμένο –μενού στους καλοφαγάδες. Εβρισκες σε υπεραφθονία σούσι, ινδικό, ταϊλανδέζικο φαγητό, μέχρι και αγελάδα «κόμπε» έβρισκες, η οποία –λέει –αντί να βόσκει γιαπωνέζικο χορτάρι, τρέφεται κυρίως […]

Η Μαρίν Λεπέν εμφανίζεται στο προεκλογικά της σποτ να πιλοτάρει ελικόπτερο, να τιμονεύει ιστιοπλοϊκό, να καβαλάει άλογο. Οταν μιλάει για το μεγαλείο της Γαλλίας βλέπουμε τον ανδριάντα της έφιππης Ζαν Ντ’ Αρκ. Οταν επικαλείται το φύλο της –«είμαι γυναίκα!» –ξεφυλλίζει ένα παλιό άλμπουμ και η κάμερα ζουμάρει σε μια φωτογραφία από τα πρώτα νιάτα της, […]

Η πρώτη μου ανάμνηση (είναι τόσο ζωντανή μέσα μου, ώστε αρνούμαι να πιστέψω ότι την κατασκεύασα εκ των υστέρων) τοποθετείται το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου 1967. Ενάμισι σχεδόν έτους, κάθομαι στο κρεβάτι των γονιών μου και επιδίδομαι στην απολαυστικότερη δραστηριότητα της βρεφικής μου ηλικίας. Σκίζω την εφημερίδα της προηγουμένης σε μικρές μικρές λωρίδες. Ξάφνου μπαίνει […]

Το σινεμά βρίσκεται διεθνώς σε κάμψη. Εκατοντάδες εκατομμύρια το ‘χουν κάνει συνήθεια να κατεβάζουν από το Διαδίκτυο όποια ταινία τούς ενδιαφέρει και να τη βλέπουν δωρεάν στα σπίτια τους. Τα σίριαλ εξάλλου της νέας εποχής –μεγαλόπνευστες υπερπαραγωγές με εξαιρετικές ερμηνείες και με ευφυέστατα σενάρια –κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας. Ετσι, οι κινηματογράφοι που […]

Τη Μεγάλη Εβδομάδα η επικαιρότητα υποχωρεί μπροστά στην αγιοσύνη των ημερών. Πώς προετοιμάζονται οι Ελληνες για το Πάσχα; Παλαιά ξημεροβραδιάζονταν στις εκκλησίες –ο γυναικωνίτης αποτελούσε το καφενείο των γυναικών και η περιφορά του Επιταφίου το ρομαντικότερο νυφοπάζαρο. Mέσα στις ευωδιές των νυχτολούλουδων, στα υποβλητικά τροπάρια –«ω γλυκύ μου έαρ…»- θαύμαζε ο νιος την κόρη, τη […]

Πριν από είκοσι πέντε χρόνια, σε µια αποκριάτικη παρέλαση στην Καισαριανή, αντίκρισα ένα θέαµα το οποίο στα µετεφηβικά µου µάτια –τα αγουροξυπνηµένα ύστερα από µια ακόµα ολονυκτία στα µπαρ –φάντασε ζοφερό. Ενας ξερακιανός σαραντάρης είχε βγει στην πλατεία µε τα τρία µασκαρεµένα πιτσιρίκια του. Το µεγαλύτερο αγοράκι είχε ντυθεί καουµπόης. Πυροβολούσε ακατάπαυστα µε το πλαστικό […]

Ο ΣΥΡΙΖΑ υποδύεται την ιστορική συνέχεια του «γνήσιου» ΠΑΣΟΚ. Ο ίδιος ο κύριος Τσίπρας αλλοιώνει τη φωνή του και ξεπατικώνει φράσεις του Ανδρέα Παπανδρέου για να δώσει αυτήν ακριβώς την αίσθηση. Μέρος της αντιπολίτευσης –και δεν αναφέρομαι μόνο στην παραδοσιακή Δεξιά αλλά και στους κοινωνικά και πολιτικά φιλελευθέρους, στους σοσιαλδημοκράτες, στους κεντροαριστερούς –τον βοηθά όσο […]

«Το Πάσχα τι θα κάνεις;». «Τι να κάνω; Με τα παιδιά και τον σύζυγο στα πεθερικά μου, στο νησί…». Το λέει με τέτοια θλίψη λες και τη στέλνουν στο κάτεργο. Με τέτοια στωικότητα σαν να ‘χει η ίδια ζητήσει την καταδίκη της. Εκλεισε φέτος τα σαράντα και είναι ωραιότερη παρά ποτέ. Θέλει κακοπιστία –μοχθηρία θα […]

Στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ενωση οι ελλείψεις των αγαθών ήταν τέτοιες ώστε ο μέσος πολίτης είχε στο καθημερινό του πρόγραμμα την αναμονή στην ουρά. Σχολνώντας από την εργασία του, σχετικά ξεκούραστος –«το κράτος παριστάνει ότι μάς πληρώνει κι εμείς παριστάνουμε πως δουλεύουμε» –στηνόταν μαζί με δεκάδες, μαζί με εκατοντάδες άλλους μπροστά σε ένα παντοπωλείο, σε […]

Οπως όλες οι αξιόλογες μορφές τέχνης, έτσι και το ελληνικό θέατρο σκιών διαθέτει μιαν εξαιρετικά συγκροτημένη δομή, υπακούει σε χιλιοδοκιμασμένα μοτίβα που μοναχά εάν ξεχειλίζεις από ταλέντο δικαιούσαι να παραβιάσεις. Οι κωμωδίες του Καραγκιόζη ξεκινούν κι εξελίσσονται κατά τον ίδιο τρόπο: η κοινωνία –ο χώρος δηλαδή ανάμεσα στο σεράι και στην παράγκα –αντιμετωπίζει κάποιο οξύτατο […]

Γιατί γράφεις, ζωγραφίζεις, συνθέτεις μουσική, παίζεις στο θέατρο, σκηνοθετείς; Διότι η ζωή σου –η κανονικότητα σου, όπως και εάν έχει, ζορισμένη είτε εύπορη, μοναχική είτε πυκνοκατοικημένη από έρωτες και αγάπες –δεν σου αρέσει. Ακόμα και να σου αρέσει, δεν σου αρκεί. Το ξέρω –το έχω καταλάβει στο πετσί μου από δώδεκα χρονών. Το 1978 επισκέφθηκε […]

«Κάπως τραβάει το σακάκι στους ώμους…». «Εγώ το νιώθω και το βλέπω μια χαρά» είπα κάνοντας μισή στροφή εμπρός στον καθρέφτη. «Το δικό μου το μάτι δεν γελιέται…» επέμεινε ο κύριος Γρηγόρης. «Βγάλ’ το, σε παρακαλώ, κι έλα να το πάρεις αύριο.» Επιμένω να ράβομαι για τρεις λόγους. Ο πρώτος είναι πως το κοστούμι –κλασικό […]