ΠΑΣΟΚ – 50 ΧΡΟΝΙΑ

Το ΠΑΣΟΚ της πρώτης και ηρωικότερης περιόδου του συνένωσε έναν χώρο ιστορικά κατακερματισμένο από παλιά, τον οποίο, από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου, κανένας – ούτε καν ο Γεώργιος Παπανδρέου με την Ενωση Κέντρου – δεν είχε καταφέρει να συσπειρώσει: τον χώρο ανάμεσα στην Κεντροδεξιά και την κομμουνιστική Αριστερά. Το κατάφερε, χάρη στην ακτινοβολία της προσωπικότητάς του, ο Ανδρέας Παπανδρέου

Η εικόνα που έχω προσωπικά για το ΠΑΣΟΚ είναι αυτή του κόμματος που επωμίστηκε το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνικής κατακραυγής για την οικονομική κρίση, το οποίο όμως κράτησε συγχρόνως και πολύ υπεύθυνη στάση κατά τη διάρκεια της κρίσης. Δεν φλέρταρε με το αντιμνημόνιο και δεν δίστασε να συγκλίνει με τη ΝΔ, όταν το επέβαλαν οι συγκυρίες για το καλό της χώρας

Μέσω της ιδρυτικής διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη, ο αρχηγός του ΠΑΚ και πλέον του ΠΑΣΟΚ, κατέγραφε το αντι-δεξιό ριζοσπαστικό πολιτικό του στίγμα θέτοντας παράλληλα τις βάσεις για τη διάδοση του μηνύματός του στην κοινωνία. Ενός μηνύματος, που είχε ως στρατηγικό πλαίσιο αναφοράς το τετράπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση - Δημοκρατική Διαδικασία»

Χαρακτηριστικές φράσεις -κυρίως- του Ανδρέα Παπανδρέου έγιναν σλόγκαν, έμειναν στην Ιστορία και χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα

«Αυτή είναι η κυβέρνηση της αλλαγής» έγραφε το πρωτοσέλιδο των «ΝΕΩΝ» στις 21 Οκτωβρίου του 1981, με το οποίο «άνοιξε» μια τεράστια ιστορία

Τα βράδια στις ταβέρνες ακούει πολιτικές συζητήσεις. Μόνο πολιτικές συζητήσεις. Είναι ακόμα η εποχή που τα παιδιά ακολουθούν τους γονείς με τους φίλους τους και όχι οι γονείς τα παιδιά τους. Είναι η εποχή που όλοι ακόμα παθιάζονται με την πολιτική, μάλλον γιατί δεν έχουν χορτάσει από Δημοκρατία

Εάν η πολιτική του ΠΑΣΟΚ επέφερε κάποιες σημαίνουσες ρήξεις στην αισθητική της ύπαρξης, αυτές επικεντρώνονται στον εκδημοκρατισμό του θεσμικού πλαισίου για το οικογενειακό δίκαιο, τα δικαιώματα των γυναικών, την ισχυροποίηση της μεσαίας τάξης, την είσοδο στο προσκήνιο αποκλεισμένων ή αφανών κοινωνικών κατηγοριών και την καλλιέργεια ενός διευρυμένου πολιτισμικού μοντέλου που επέτρεπε την ανοδική κινητικότητα με όχημα τη συμμετοχή στην ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση

Είναι μια απορία πώς η πολυπόθητη ελευθερία της Μεταπολίτευσης κατέληξε μετά από 50 χρόνια στην πανταχόθεν σχεδόν αμφισβήτησή της δυστυχώς – που καταντάει σαν αμφισβήτηση της κερδισμένης Δημοκρατίας. (Η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη, είναι δυναμική, διαλεκτική και διεκδικήσιμη. Η πραγματική Δημοκρατία απεχθάνεται το λίπος της αδράνειας)

Εν όψει μιας ακόμα αναμέτρησης για την εκλογή προέδρου (έχει αποσυρθεί από χρόνια η λέξη «αρχηγός»), το κόμμα που φέρει το όνομα και διατηρεί τα σύμβολα και τις αναφορές του ΠΑΣΟΚ έχει να απαντήσει στο αμείλικτο ερώτημα της προοπτικής, της σημερινής του χρησιμότητας. Τι απάντηση θα δώσουν οι πολίτες και τα στελέχη του;

Το ΠΑΣΟΚ έγινε ο μοχλός για την άρση του πολιτικού αποκλεισμού μεγάλου τμήματος του ελληνικού λαού που βίωσε το μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς. Το «κίνημα της Αλλαγής» ήταν, άλλωστε, κατ’ αρχάς κίνημα γεφύρωσης, με όρους φιλικούς για κάθε αποδέκτη του συνθήματος, των μεγάλων διχασμών, από τον παλαιότερο Εθνικό Διχασμό, έως τον νεότερο εμφυλιακό και μετεμφυλιακό διχασμό

Το γυναικείο και φεμινιστικό κίνημα της εποχής έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ψήφιση εμβληματικών νόμων για την αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου (1983) (διατήρηση επωνύμου, κατάργηση της προίκας, του αρχηγού της οικογένειας κ.λπ.), την ποινικοποίηση του βιασμού (1984) και τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων (1986), στην οποία συνέβαλε αποφασιστικά η ΕΓΕ και η πρόεδρός της Μαργαρίτα Παπανδρέου, παρά τις αντιστάσεις μελών του κόμματος, της Εκκλησίας και του ιατρικού κατεστημένου

Ο Γιώργος Παπανδρέου γράφει στα «ΝΕΑ» για τα 50 χρόνια του ΠΑΣΟΚ

Ανδρέας Παπανδρέου: χαρισματικός ηγέτης και προσωπικότητα έντονων αντιφάσεων. Διανοούμενος, κοσμοπολίτης και λαϊκός μαζί, ένας καθολικός influencer της εποχής που επηρέαζε με κάθε του κίνηση και γοήτευε τα πλήθη. Το ζιβάγκο, το ζεϊμπέκικο που χόρευε, οι προσωπικές του επιλογές, γεννούσαν αισθητικά πρότυπα και τον καθιστούσαν έναν ηγέτη που συνομιλούσε απευθείας με τον λαό

Στην εξωτερική πολιτική, οι βασικές θέσεις του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι το 1981 αποτελούσαν ένα μείγμα σοσιαλιστικών και πατριωτικών διακηρύξεων που εξέφραζαν δυσπιστία έναντι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, ανάγκη ενίσχυσης δεσμών με τον αραβικό κόσμο και τους γείτονες των Βαλκανίων και πυγμή έναντι της Τουρκίας

Η δεκαετία του ’80 υπήρξε για τη χώρα μας ό,τι υπήρξε η δεκαετία του ’60 για τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο. Είναι η δεκαετία της δημοκρατικής ωρίμασης, της πολιτικής απελευθέρωσης, της κοινωνικής κινητικότητας και της δημιουργίας και μετεξέλιξης της ελληνικής μεσαίας τάξης σε όλες τις διαβαθμίσεις της

Στα υπολογιστικά συστήματα που τρέχουν απαιτητικές εφαρμογές, το φαινόμενο bottleneck παρατηρείται όταν μέρος του συστήματος αδυνατεί να υποστηρίξει άλλα ισχυρότερα, μειώνοντας έτσι τη συνολική απόδοση

Ακουγα – χωρίς να συμμετέχω – τις συζητήσεις των μεγάλων. Καταλάβαινα; Απολύτως τίποτα. Παρατήρησα, όμως, ότι ενώ τους περισσότερους εκ των πρωταγωνιστών οι μεγάλοι τούς αποκαλούσαν με το επώνυμο, σε έναν αναφέρονταν με το κύριο όνομα. Ανδρέας. Καλέ! Συνονόματος και συνομήλικος με τον παππού μου. Αυτομάτως συμπαθής

Μισός αιώνας ιστορίας του ΠΑΣΟΚ μέσα από φωτογραφίες

Η επέτειος είναι η ανάγνωση και η πρόσληψη ενός γεγονότος ως ιδρυτικής πράξης. Δύσκολα να ξεφύγεις από αυτό που κάποτε θεμελιώθηκε και έγινε σημείο εκκίνησης και νέας αρχής. Και αυτό που ιδρύθηκε έγινε τόπος ασφαλούς καταφυγής και μόνιμης συναισθηματικής και πολιτικής κατοικίας

Η επίδραση του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης μοιάζει με έναν θρύλο που ενσωματώθηκε στο συλλογικό υποσυνείδητο. Και έφερε μαζί του, όχι μόνο πολιτικές αλλαγές, αλλά και διαφορετικούς τρόπους ζωής, νέες μόδες, την απενοχοποίηση της λαϊκής κουλτούρας, ακόμα και την αποθέωση του κιτς