Αστάθμητος παράγων

Ο θρήνος σύσσωμου του ελληνικού λαού σύντομα θα κοπάσει. Οι πολιτικές ευθύνες θα καταλογισθούν από τον κάθε πολίτη και θα βαρύνουν ίσως στο αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών. Τις τυχόν ποινικές ευθύνες θα τις διερευνήσει η Δικαιοσύνη. Οι προβολείς θα απομακρυνθούν από το Μάτι Αττικής για να φωτίσουν τα επόμενα γεγονότα, τις προσεχείς πράξεις του συλλογικού […]

Οι βαθύτερα χαραγμένες μνήμες μας, εκείνες που πιο δύσκολα ξεθωριάζουν, είναι οι παιδικές. Θυμάμαι το καλοκαίρι του 1974, το καλοκαίρι που έγινα οκτώ χρονών, ως αναστάσιμο. Ο κόσμος -αγκυλωμένος μέχρι τότε και βλοσυρός, καταθλιπτικά «ελληνοχριστιανικός» –από τη μια μέρα στην άλλη ξεμαρμάρωσε, πλημμύρισε από χρώματα και ευωδιές. Με την επιστράτευση της 20ής Ιουλίου η κατασκήνωση […]

Εικόνα πρώτη. Βεράντα σε γειτονιά της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης ή οποιασδήποτε ελληνικής πόλης. Βραδάκι. Γονείς σαράντα πέντε έως πενήντα χρονών, νέοι, βιολογικώς ακμαίοι στην εποχή μας. Κορίτσι στην προτελευταία τάξη του Λυκείου. Αγόρι τσακαλάκι του Δημοτικού. Τέντα λουλουδάτη, τραπέζι μπαμπού, πτυσσόμενες καρέκλες σκηνοθέτη, αγορασμένα όλα από πολυεθνική αλυσίδα φτηνών επίπλων. Η οικογένεια μασουλάει πίτσα. […]

Θεόδωρος Κατσίκης, πολιτικός επιστήμων και κοινοτάρχης στα Γλυκά Νερά Αττικής. Γεώργιος Συμπιλίδης, ιατρός από το Κιλκίς. Βουλευτές αμφότεροι κατά τη δεκαετία του 1990. Και ο πλέον ρέκτης χρονικογράφος της Μεταπολίτευσης κανονικά θα προσπερνούσε τα ονόματά τους. Ουδείς τους διακρίθηκε ιδιαίτερα για τους κοινωνικούς αγώνες του, για την κοινοβουλευτική του παρουσία, για τη συμμετοχή του στο […]

Στην πρόσφατη συνεδρίαση της Βουλής για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έψεξε τον Αλέξη Τσίπρα διότι ενώ ο ίδιος αγόρευε, εκείνος έπαιζε με το κινητό του. Οταν έλαβε ο Πρωθυπουργός τον λόγο, του ανταπέδωσε την παρατήρηση, σε σκωπτικότερο κάπως τόνο. «Αστειεύομαι, κύριε πρόεδρε» του είπε. «Μπορείτε να ασχολείσθε με ό,τι θέλετε…». […]

Θα έτριζαν άραγε τα κόκαλα του Μεγαλέξαντρου με τη συμφωνία με τα Σκόπια; Θα σηκωνόταν απ’ τον τάφο του και θα μας έπαιρνε στο κυνήγι; Πολύ αμφιβάλλω. Ενας τέτοιος παράφορος ταξιδευτής – κατακτητής, εάν έμπαινε στον κόπο να αναστηθεί στο σήμερα, μάλλον θα βάφτιζε το διαστημόπλοιό του Βουκεφάλα και θα αποικούσε άλλους πλανήτες παρά θα […]

Εάν το βιβλίο που διαβάζεις δεν τραβάει –«δεν είχες τίποτα να πεις, κύριε, γιατί ηνόχλησες τις λέξεις;» όπως το θέτει ο μέγας Κώστας Μόντης –απλώς το κλείνεις και το αξιοποιείς σφηνώνοντάς το κάτω από το χωλό πόδι του τραπεζιού. Και είσαι προσεκτικότερος κατά την επόμενη βόλτα σου στα βιβλιοπωλεία. Αμα η ταινία στο σινεμά βρίθει […]

Ο άνθρωπός μας έχει έντονες ενοχλήσεις στον λαιμό. Πηγαίνει στο γιατρό, ο οποίος λαμβάνει κυτταρικό υλικό και το στέλνει για βιοψία. Μετά από λίγες εβδομάδες τον καλεί για να του ανακοινώσει τα αποτελέσματα. «Σού έχω καλά και κακά νέα» λέει. «Δεν πάσχεις από καρκίνο. Βρίσκεσαι όμως σε προκαρκινικό στάδιο. Εάν δεν σταματήσεις μαχαίρι το κάπνισμα, […]

Επιτρέψτε μου να προσεγγίσω τον ξυλοδαρμό του Γιάννη Μπουτάρη υιοθετώντας στο ακέραιο τους ισχυρισμούς των αυτουργών του. Απορρίπτοντας τις ενδείξεις –ή και τις αποδείξεις –που διαθέτουμε ότι επρόκειτο για οργανωμένους τραμπούκους, για εγκληματικά ούτως ή άλλως στοιχεία. Επιτρέψτε μου να δεχθώ –πλήρης καλοπροαίρετης αφέλειας –πως ήταν κάτι αγαθοί άνθρωποι που τους ανέβηκε απλώς το αίμα […]

Δεν χρειάζεται να δεις τις φωτογραφίες που κατακλύζουν τα μέσα ενημέρωσης. Η είδηση αρκεί για να σου σφίξει την καρδιά: Στις πρόσφατες διαδηλώσεις, ισραηλινές σφαίρες και δακρυγόνα σκότωσαν νήπια και μωρά. «Γιατί ρε καθάρματα;» εξεγείρεται η κοινή γνώμη απανταχού σχεδόν, μαζί και η Διεθνής Αμνηστία. «Εμείς φέρουμε την ευθύνη;» απαντάει το Ισραήλ. «Ή οι Παλαιστίνιοι […]

Πριν από όχι και τόσες δεκαετίες, ο Κώστας Ταχτσής, σπουδαίος συγγραφέας και εκδιδόμενος τραβεστί, καυτηρίαζε όσους πρωτοπόρους μάχονταν για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Η ροπή προς το ίδιο φύλο –υποστήριζε παθιασμένα –αποτελεί στάση εξ ορισμού ανατρεπτική, εχθρική προς το τρίπτυχο «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια», απειλητική για τους νομοταγείς πολίτες. Το ημίφως, το κυνηγητό, το παιχνίδι των […]

Θα μπορούσε να αποτελεί την κεντρική ιδέα για ένα ανατολίτικο παραμύθι, στο ίδιο περίπου κλίμα με τον «Κεμάλ» που έμμετρα έγραψε ο Νίκος Γκάτσος. Απαλλαγμένος από το σαρκίο του, νεκρός, ο εκδότης Γιώργος Κουρής βρίσκεται σε μιαν απέραντη έρημη έκταση. Δεν έχει ιδέα κατά πού πέφτει ο Παράδεισος, πού παραμονεύει η Κόλαση. Αρχίζει λοιπόν να […]

Πώς αντιμετώπισε η ελληνική κοινωνία τον θάνατο του Αντώνη Μπενάκη τον Μάιο του 1954; Παρόμοια με την εκδημία του διαδόχου του Αγγελου Δεληβορριά. Οι άνθρωποι που γνώριζαν εκείνους και το έργο τους τούς θρήνησαν. Στάθηκαν πλάι στο ξόδι τους, μίλησαν κι έγραψαν για την προσωπικότητα, για την προσφορά τους, θυμήθηκαν στιγμιότυπα που αποδεικνύουν πόσο ξεχωριστοί, […]

Ο Βασίλης Δημάκης –και ας μην προσφέρεται για φλάμπουρο πολιτικών κομμάτων, κι ας μην μπορεί να αξιοποιηθεί από προπαγανδιστικούς μηχανισμούς –είναι το πρόσωπο των ημερών. Ο άνθρωπος που έχει περάσει έγκλειστος τα περισσότερα ενήλικα χρόνια του, ο καθ’ υποτροπήν ληστής –όχι όμως δολοφόνος -, εκείνος που πίσω απ’ τα κάγκελα πίστεψε ειλικρινά στη δυνατότητα αυτοβελτιώσης, […]

Εάν δεν έχεις χωριό ή έναν τόπο που να τον αγαπάς σαν χωριό σου, το Πάσχα στην Αθήνα είναι ό,τι καλύτερο. Βλέπω τους εκδρομείς, που –εκ του υστερήματος οι περισσότεροι –αγοράζουν ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια, φορτώνουν τα αυτοκίνητα και βγαίνουν στην Εθνική Οδό, τους βλέπω και ειλικρινά αναρωτιέμαι εάν συνειδητοποιούν τι αφήνουν πίσω τους. Η […]

Κοντεύεις τα ενενήντα και έχεις μια κόρη –την άλλη την έχασες σε αυτοκινητικό το 1991. Σού τηλεφωνεί δυό φορές την εβδομάδα, για να εξακριβώσει -υποψιάζεσαι –ότι επιμένεις να αναπνέεις. Σε καλεί σπίτι της σε γιορτές μονάχα, Χριστούγεννα και Πάσχα, άντε και Καθαρά Δευτέρα και Εικοστή Πέμπτη Μαρτίου. Σε καθίζει στην κεφαλή του τραπεζιού, φέρνει μπροστά […]

Κάθε ιστορική περίοδος σημαδεύεται από ορισμένες εμβληματικές φράσεις των πρωταγωνιστών της. Εφόσον διαθέτουν πανηγυρικό χαρακτήρα, αποκτούν αίγλη ρητών. Σκαλίζονται σε μάρμαρα, κεντιούνται με χρυσές κλωστές. Αμα εκφράζουν απογοήτευση, πίκρα, τις επαναλαμβάνουν οι μεταγενέστεροι σαν ξόρκια, μορφάζοντας με νόημα. «Τι τα θες, ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ…». Το ενδιαφέρον είναι ότι τα αποφθέγματα εκείνα πολύ […]

Ο Χρήστος Πασαλάρης απήλαυσε τα μελαγχολικά προνόμια όσων πεθαίνουν πλήρεις ημερών. Είδε τους φίλους του να αναχωρούν πριν από τον ίδιον. Τον κόσμο του, τον κόσμο όπου δέσποσε επί δεκαετίες, να γίνεται οριστικά παρελθόν. Οι νεκρολογίες υπογράμμισαν ότι διετέλεσε διευθυντής σε καμιά δεκαριά εφημερίδες και περιοδικά πρώτης γραμμής. Πως έσπασε ρεκόρ κυκλοφοριών. Οτι βρήκε επανειλημμένα […]

Το θέαμα κάποιων ταξιτζήδων να προπηλακίζουν στην Πλατεία Συντάγματος έναν οδηγό της Uber ήταν απολύτως οικτρό. Ακόμα και για εκείνους που συμφωνούν ότι ο κλάδος του ταξί υφίσταται αθέμιτο ανταγωνισμό από την εν λόγω εταιρεία και –ως έναν βαθμό –δικαιολογούν την αγανάκτησή τους. Κοιτάζοντάς τους ωστόσο εγώ είδα σκηνές από το εγγύς μέλλον. Τους φαντάστηκα […]

Πριν από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου, οι υπουργοί ορκίζονταν με επίσημο ένδυμα, σμόκιν –ενίοτε και φράκο –και ημίψηλο καπέλο. Το να μετέχεις στην κυβέρνηση αποτελούσε το αποκορύφωμα μιας πολιτικής σταδιοδρομίας. Σε καθιστούσε ήρωα στην ιδιαίτερη πατρίδα σου, «πανάξιον τέκνον» της. Ανάλογα με τα δημόσια έργα που εγκαινίαζες και τους συντοπίτες σου που ευεργετούσες –διορίζοντάς […]

Από ό,τι ειπώθηκε στη Βουλή κατά την εικοσάωρη συνεδρίαση της περασμένης Τετάρτης μια αποστροφή του Πρωθυπουργού μού έκανε την εντονότερη εντύπωση. «Εμείς είμαστε από άλλο υλικό φτιαγμένοι» είπε για την παράταξή του απευθυνόμενος στον αρχηγό της αντιπολίτευσης. Δεν ψήλωσε αίφνης ο νους του κυρίου Τσίπρα. Δεν βρισκόταν σε παραλήρημα μεγαλείου όταν διαχώριζε τους συντρόφους του […]

Στο συλλογικό φαντασιακό, η πατρίδα μας έχει άλλοτε παρομοιαστεί με κοπελίτσα που παραμένει πάντοτε αθώα και γυμνή («η Ελλάδα σού μοιάζει Μπλανς Επιφανί…» λέει ο Χατζιδάκις στην «Πορνογραφία») κι άλλοτε με ρακένδυτη γριά, με την περίφημη Ψωροκώσταινα, η οποία –αφού είδε τους Αγαρηνούς να σφάζουν τα παιδιά της και τον άντρα της στο Αϊβαλί –κατέληξε […]

Ο μακαρίτης Βασίλης Μαντούβαλος, ψυχίατρος, καθηγητής Πανεπιστημίου –η πιο χρυσή καρδιά που έχω γνωρίσει στη ζωή μου –συνήθιζε να μού διηγείται παραληρήματα ασθενών του, τηρώντας αυστηρά βεβαίως την ανωνυμία τους. Μου είχε μιλήσει για την κυρία η οποία πίστευε ακράδαντα πως ήταν νόθα θυγατέρα της βασίλισσας Φρειδερίκης και από το Δρομοκαΐτειο βομβάρδιζε με γράμματα τον […]

Ξέφυγα ένα βράδυ από τη φρέσκια –και άκρως ενδιαφέρουσα –σοδειά του διεθνούς κινηματογράφου. «Η πιο σκοτεινή ώρα», με έναν αγνώριστο Γκάρι Ολντμαν να ενσαρκώνει θαυμαστά τον Ουίνστον Τσόρτσιλ. Το «Ολα τα λεφτά του κόσμου», ανατριχιαστική ανάπλαση της απαγωγής του έφηβου εγγονού του μεγιστάνα Γκέτι –και ας έκλεψε την τελευταία στιγμή από τον στιγματισμένο Κέβιν Σπέισι […]

Να έχει κατρακυλήσει το εισόδημά σου. Να έχει εξανεμιστεί η σύνταξή σου. Να βρίσκεσαι διαρκώς αντιμέτωπος με το φάσμα της ανεργίας επειδή η οικονομία μένει στάσιμη. Εάν είσαι δε κάπως ενημερωμένος, να υποψιάζεσαι ότι και να έρθει κάποτε η ανάπτυξη, ανθρώπους σαν εσένα θα τους παρακάμψει. Θα πρέπει να αποκτήσεις εντελώς καινούργιες δεξιότητες, να αλλάξεις […]

«Μην τολμήσει κανείς να γράψει “καλό παράδεισο” γιατί θα τον τσακίσω!» προειδοποίησε θερμοκέφαλος θαμών του απέραντου διαδικτυακού καφενείου, το οποίο αποκαλείται facebook. «O Τζιμάκος ήξερε πως δεν είμαστε παρά οργανική ύλη και με τον θάνατό μας επιστρέφουμε στην απόλυτη ανυπαρξία. Σιχαινόταν επιπλέον τις ψαλμωδίες και το παπαδαριό!». Και ιδού που το ίνδαλμά του τον διέψευσε […]

Προτού να γίνει ήρωας, άγαλμα και συνοικία των Αθηνών, όταν ακόμα ήταν ένας παράφορος νέος που ταξίδευε αναζητώντας περιπέτειες, ηδονές και έμπνευση, ο Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον, ο Λόρδος Βύρωνας, είχε πάντα στη μέσα τσέπη του μια επιστολή του Γκαίτε. Οχι σαν φυλακτό. Ως διαβατήριο. Στις αρχές του 19ου αιώνα, το έργο και το πρόσωπο του […]

Τεμαχίζουμε –ζώντας –τον χρόνο στα τρία. Στο παρόν, που ώσπου να το αρπάξουμε, να το στύψουμε, να ρουφήξουμε τους χυμούς του, έχει κιόλας χαθεί. Στο μέλλον, μια οθόνη στην οποία προβάλλουμε τα σχέδια και τα όνειρά μας και όσο τη ζυγώνουμε, τόσο εκείνη απομακρύνεται. Στο παρελθόν, που είναι καμωμένο από το πιο εύπλαστο υλικό. Σε […]

«Τι ζητάς νεαρέ μου; Ουδεμία τοιαύτη υφίσταται περίπτωσις! Αδίκως κουβαλήθηκες!» αγανάκτησε ο Αϊ-Βασίλης και αν δεν τον συγκρατούσαν οι ευσεβείς του τρόποι, μπορεί και με έδιωχνε με τις κλωτσιές. Ο Αϊ-Βασίλης (όχι από τη Φινλανδία αλλά από την Καισάρεια της Καππαδοκίας, από όπου προέρχεται επίσης το τυρί κασέρι), ο αληθινός Αϊ-Βασίλης ουδόλως μοιάζει με τον […]

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απένειμε το βραβείο Ζαχάροφ για το 2017 στη δημοκρατική αντιπολίτευση της Βενεζουέλας. Η αριστερή του πτέρυγα –των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβανομένων –αποδοκίμασε έμπρακτα την απόφαση μολονότι είχε συμμετάσχει στη διαδικασία λήψης της, προτείνοντας τις δικές της υποψηφιότητες οι οποίες μειοψήφησαν. Κατά την τελετή επίδοσης του βραβείου Ζαχάροφ, πολλοί από τους αριστερούς ευρωβουλευτές […]

«Το κέρασμα που σας έχω τάξει για τη γιορτή μου θα σας το κάνω! Μα την ερχόμενη εβδομάδα. Αυτές τις μέρες έχουμε τον Ερντογάν…» μού είπε ο φίλος μου ο Νικόλας. «Ε και; Θα σε καλέσει ο τούρκος πρόεδρος να σου ευχηθεί; Ή θα τον δεξιωθείτε στο σεράι σας στη Μαβίλη; Ξέθαψε μήπως η γυναίκα […]

Τους βλέπεις πρωί – μεσημέρι – βράδυ γύρω σου. Τους αναγνωρίζεις από το μπαϊλντισμένο, από το απλανές σχεδόν, ύφος τους. Νέοι, μεσόκοποι και γηραιότεροι, όμορφοι κι άσχημοι, άντρες και γυναίκες. Αλλοι αράζουν με τις ώρες σε καφετέριες, ανακατεύουν ράθυμα τον καφέ τους, ανταλλάσσουν τις ίδιες και τις ίδιες αμπελοφιλοσοφίες και κουτσομπολιά με τους φίλους τους, […]

στην Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ Πριν από δεκαπέντε σχεδόν χρόνια, κατά τη λεγόμενη «εποχή της αστακομακαρονάδας», τότε που στην Ελλάδα πάρα πολύς κόσμος είχε κυριευθεί από μεγαλομανία, κάποιος κερκυραίος επιχειρηματίας της αρπαχτής –άλλοι λένε εστιάτωρ, άλλοι φαρμακέμπορος, δεν αποκλείεται να είχε υπάρξει και τα δύο –σήκωσε στο ωραιότερο σημείο του νησιού του μιαν έπαυλη που αντάξιά της […]

Το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Γιόζεφ Ροτ «Το εμβατήριο του Ραντέτσκυ» αρχίζει με έναν σλοβένο φαντάρο, ονόματι Τρόττα, να σώζει στη μάχη του Σολφερίνο τη ζωή του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ, ρίχνοντάς τον στο έδαφος, γλιτώνοντάς τον στο δευτερόλεπτο από τα εχθρικά πυρά. Για το ενστικτώδες ανδραγάθημά του, ο Τρόττα προάγεται σε λοχαγό, παρασημοφορείται, του απονέμεται τίτλος […]

Εάν τα κεντρικά γραφεία του ΠΑΣΟΚ βρίσκονταν σε οποιαδήποτε κανονική γειτονιά –στην Κυψέλη, στο Παγκράτι, στα Πετράλωνα –δεν θα δέχονταν κάθε τόσο επιθέσεις, κατά κανόνα με μολότοφ, την εβδομάδα που μάς πέρασε με Καλάσνικοφ. Εάν η γνωστή ακτιβίστρια Μαρία Cyber είχε βρεθεί ένα βράδυ σε οποιαδήποτε κανονική Πλατεία –απ’ τη Φωκίωνος Νέγρη μέχρι και την […]