Γνώμη

Πολύ συχνά έρχεται και επανέρχεται στην Ελλάδα μια πρόχειρη συζήτηση για τον διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας. Διαχωρισμός που εμφανίζεται ως το φάρμακο που αυτομάτως θα οδηγήσει τη χώρα στον «καθαρό εκδυτικισμό» και στον εκσυγχρονισμό. Δεν είναι όμως απλά τα πράγματα. Ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Νίκος Βούτσης σε μια πρόσφατη μικροπολιτική παρέμβασή του, αντί να […]

Οι προσωπικοί χαρακτηρισμοί συνήθως τελειώνουν με καβγά έναν διάλογο που εμπόδισαν να ξεκινήσει. Αποσύρω τον χαρακτηρισμό «νοσταλγός της χούντας» που απέδωσα στον Αρκά όχι με σκοπιμότητα, αλλά ως ιστορικό αντανακλαστικό σε ένα σκίτσο που, ενώ κανονικά εντάσσεται στο mainstream, θέτει υποδόρια θέμα λιγότερης δημοκρατίας μόλις 50 χρόνια μετά την κατάλυση του πολιτεύματος στην Ελλάδα –και […]

Πολύ ενδιαφέροντα αυτά που εξυφαίνονται τον τελευταίο καιρό στον χώρο της ελληνικής Κεντροαριστεράς. Η ανασύνθεση φαίνεται να νικάει την παλινόρθωση, ομάδες και πρόσωπα τολμούν, το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον διατηρείται ζωηρό. Δεν μπορούμε ωστόσο, ιδίως όσοι πονάμε τον χώρο, να μη διαπιστώσουμε ότι η διαδικασία παραμένει περιθωριακή για το εκλογικό σώμα, οι λεπτομέρειες υπερ-εκπροσωπούνται έναντι της ουσίας […]

Η «παρωχημένη Αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ θυμίζει με τις επικίνδυνες κυβερνητικές της επιλογές τον Σαίξπηρ. Ο μεγάλος άγγλος συγγραφέας έλεγε στον «Τίμωνα τον Αθηναίο» ότι το χρήμα έχει τη μαγική δύναμη να μετατρέπει το κάθε μέγεθος στο αντίθετό του, δηλαδή «το μαύρο να το κάνει άσπρο, το άσχημο ωραίο και το χυδαίο ευγενικό»! Δυστυχώς, κατά έναν […]

Εχω διατυπώσει πολλές φορές την άποψη ότι ο εμπλουτισμός του ισχύοντος αντιπροσωπευτικού συστήματος με θεσμούς άμεσης λαϊκής συμμετοχής θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην τόνωση των κουρασμένων αντανακλαστικών της σύγχρονης δημοκρατίας και να αποτελέσει αποτελεσματικό αντίβαρο σε φαινόμενα απολιτικοποίησης και παθητικοποίησης των πολιτών. Ιδίως, δε, θα αποτελούσε μια ουσιαστική δημοκρατική απάντηση στη λογική των «τεχνικών […]

Η πλατεία του χωριού βλέπει τη θάλασσα. Oσην ώρα διαρκεί ο πρωινός καφές, τα καΐκια και oι βάρκες επιστρέφουν από την καθετή ή το παραγάδι και τα πρώτα φουσκωτά ξεκινούν για τις απρόσιτες οδικά παραλίες. Η συζήτηση διακόπτεται κάθε φορά που πλεούμενο πλησιάζει το μικρό λιμανάκι. «Γυρνάει ο Θανάσης…». «Αργησε ο Γιάννης, έπεσε σε καλή […]

Τον πρωτοδιάβασα το 1972 ως Κ. Λουκίδη, αρθρογράφο στην παράνομη «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» με το κείμενο-τομή «Προβλήματα του αντιδικτατορικού αγώνα» και τις ευρύτερες συμμαχίες που απαιτούνταν για την πτώση της χούντας. Τον γνώρισα προσωπικά στα γραφεία της «Αυγής» στην Ακαδημίας, μια μέρα πριν από τη νόμιμη επανέκδοσή της. Με συνάρπασε με τους «Στόχους του Εθνους», ως […]

Ποιο ήταν το θέμα των ημερών; Ο Στάλιν κι ο Χίτλερ! Αν έπεφτε ξαφνικά στην Ελλάδα ένας ουρανοκατέβατος ή θα ξεκαρδιζόταν στα γέλια ή θα έβαζε τα κλάματα. Οι πραγματικά δημοκρατικοί αλλά και λογικοί πολίτες καταδικάζουν τα εγκλήματα της Ιστορίας παντού και πάντα. Χωρίς διακρίσεις, ισοπεδωτικές εξισώσεις και συμψηφισμούς. Το 2003 βρέθηκα με κυβερνητική αποστολή […]

Είκοσι μήνες σχεδόν μετά την πρωτοβουλία – πρόταση της Φώφης Γεννηματά να ανοίξει τη διαδικασία εκλογής από τη βάση του επικεφαλής της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης και αφού ακολούθησαν ατέρμονες διαδικασίες, ζυμώσεις και εκατέρωθεν αναζητήσεις, φθάσαμε σήμερα ένα βήμα πριν από την εκλογή. Τότε σημείωνα σε άρθρο μου στα «ΝΕΑ» ότι η υποβολή υποψηφιότητας από τους […]

Στη χώρα που στηρίζεται στον τουρισμό, είναι καιρός να σταματήσουμε να μετράμε αφίξεις, ιδιαίτερα όταν εγείρονται ερωτήματα για την αξιοπιστία και τη μεθοδολογία των μετρήσεων, και να επικεντρωθούμε στα έσοδα. Το 2016, για πρώτη φορά, τα έσοδα ήταν μειωμένα κατά 6,5% και 880 εκατ. ευρώ, την ώρα που η κυβέρνηση πανηγύριζε για τα 24 εκατομμύρια […]

Θεωρητικά, παιδεία και πολιτισμός είναι έννοιες απόλυτα συνυφασμένες. Νοούνται αδιαίρετες και αλληλεξαρτώμενες. Η μία απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά και οργανικό στοιχείο της ενδελέχειας της άλλης. Η ιδεατή σχέση των δύο πραγματώνεται και διατηρείται στο ιστορικό κοινωνικό γίγνεσθαι μόνον εφόσον καλλιεργείται συστηματικά, όταν το γνωσιακό και αξιακό απόθεμα της πολιτιστικής κληρονομιάς εμπλουτίζει την εκπαιδευτική διαδικασία. Ομως, στην […]

Η συζήτηση της περασμένης εβδομάδας για τα εγκλήματα του κομμουνισμού βοήθησε τον ΣΥΡΙΖΑ να πολώσει την πολιτική αντιπαράθεση σε εποχή θερινής ραθυμίας. Η πόλωση αυτή ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ, αλλά και εναντίον ανεξάρτητων δημοσιογραφικών κριτικών κατά της κυβερνητικής στάσης, από πολλούς θεωρήθηκε βούτυρο στο ψωμί των συριζαίων –στελεχών και οπαδών ενός κόμματος που […]

Αν υπάρχει ένα κυρίαρχο συμπέρασμα το οποίο προκύπτει από τις περισσότερες έρευνες της διαΝΕΟσις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, αυτό δεν είναι άλλο από το ότι η νέα γενιά «νοσεί». Τα παραδείγματα είναι, δυστυχώς, αρκετά: 1. Οι περισσότεροι ακραία φτωχοί Ελληνες είναι νέοι. Η ακραία φτώχεια στον συνολικό πληθυσμό κυμάνθηκε από 2,2% το 2009, ακριβώς […]

Για μια στιγμή, λίγο μετά τους πρώτους καύσωνες, λίγο πριν τις πυρκαγιές και πολύ πριν ανέβει στην εσωτερική πολιτική σκηνή η ατζέντα της εσθονικής προεδρίας με όρους παλαιού ημερολογίου, ο Βαρουφάκης, με τις δηλητηριώδεις αποκαλύψεις του, έμοιαζε να δίνει το ανάλαφρο λάιτ μοτίφ αυτού του ελληνικού καλοκαιριού. Κι έπειτα, αφού καταναλώθηκαν με μπρίο, ο Βαρουφάκης […]

Πριν από λίγους μήνες επισκέφτηκα το Ταλίν στα πλαίσια των καθηκόντων μου ως μέλους της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης βρέθηκα σε ένα αγρόκτημα του 18ουαιώναμε ιδιαίτερη ιστορία, μια και η ιδιοκτησία του εναλλασσόταν μεταξύ γερμανών και ρώσων εισβολέων επί αιώνες. Τα δυτικά δωμάτια ήταν διακοσμημένα με γερμανικές πανοπλίες και όργανα […]

Σύντομα, εκτός και εάν συμβεί κάποια συγκλονιστική ανατροπή, ο Σταύρος Θεοδωράκης θα ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για πρόεδρος του Νέου Φορέα. Ετσι κλείνει οριστικά ο κύκλος του πειράματος του Ποταμιού, που απέδειξε πως είναι δυνατόν άνθρωποι με διαφορετικές ιδεολογικές καταβολές να συνεργαστούν παραγωγικά για να προτείνουν συγκεκριμένες λύσεις για τα προβλήματα της χώρας. Κλείνει όμως […]

Η ιστορία είναι γνωστή. Ο υπουργός Δικαιοσύνης μιας ευρωπαϊκής χώρας προσκαλείται από την εσθονική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε συνέδριο στο Ταλίν. Το συνέδριο αφορά εγκλήματα «που διαπράχθηκαν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα». Ούτως ή άλλως, οι Εσθονοί τα γνωρίζουν από πρώτο χέρι αφού έζησαν υπό σοβιετική κατοχή πενήντα ολόκληρα χρόνια, από το 1941 έως το […]

Η προκλητική φιέστα στην Εσθονία δεν ήταν μια κλασική αντικομμουνιστική διοργάνωση από αυτές που χρόνια τώρα διοργανώνονται υπό την αιγίδα της ΕΕ, με το αζημίωτο φυσικά. Στο Ταλίν, η συκοφάντηση του σοσιαλισμού, το ξαναγράψιμο της Ιστορίας στα μέτρα των απολογητών του καπιταλισμού, η λεγόμενη εξίσωση του κομμουνισμού με το ναζιστικό τέρας, δηλαδή με τις δυνάμεις […]

Είναι ιστορικά βέβαιο πως σταλινικά εγκλήματα δεν υπήρξαν, όπως είναι σίγουρο το ότι ο Ελβις Πρίσλεϊ ζει κάπου στο Ουισκόσιν. Επίσης, προχτές διάβαζα σε ένα μπλόκ ότι η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους το 2001 ήταν μια συνωμοσία των Αμερικανών. Οτι το Περλ Χάρμπορ το προκάλεσαν οι ίδιοι. Συχνά δε επανέρχεται η βαθυστόχαστη άποψη ότι οι […]

Τα τελευταία οκτώ χρόνια στο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης στην Ελλάδα κυριαρχούν τα θέματα τής εν στενή εννοία οικονομίας. Το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι ουδέποτε απετέλεσε αγαπημένο θέμα συζήτησης της ελληνικής κοινωνίας. Αγνοούνται οι εκ γενετής διαφορές και αντιπαραθέσεις ιδεολογημάτων, ανάμεσα για παράδειγμα στον φεντεραλισμό του Σπινέλι, στην αντίληψη του Μονέ για την πορεία μέσω διακρατικών προσεγγίσεων […]

Ο Μαζάουερ έχει επιμεληθεί μια ενδιαφέρουσα συλλογή από κείμενα με τίτλο «μετά τον πόλεμο». Κείμενα επιστημόνων ευρύτατου ιδεολογικού φάσματος για την περίοδο 1943 – 1960 στην Ελλάδα. Συχνά ξεχωρίζει κανείς τα πραγματολογικά στοιχεία από την ιδεολογική τους αναγωγή. Εντοπίζει τον ιδιότυπο εκλεκτικισμό (επιλέγεται αυτή ή την άλλη πληροφορία για να οργανωθεί αυτό ή το αντίθετο […]

Αρκετοί το τελευταίο διάστημα, κυρίως από την Κεντροαριστερά, όταν ψέγουν τον ΣΥΡΙΖΑ τον χαρακτηρίζουν συνεταίρο του Πάνου Καμμένου. Το επιχείρημα αυτό μπορεί να έχει ένα νόημα σε συγκεκριμένες περιστάσεις –όταν π.χ. τολμάει ο ΣΥΡΙΖΑ, παραβλέποντας τις δικές του συνεργασίες, να επικρίνει την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη, έχει νόημα δηλαδή ως επιχείρημα σε μια λογική […]

Οι συγκεντρώσεις των νεοναζί και των λευκών ακροδεξιών πρέπει να αντιμετωπίζονται βιαίως; Το ερώτημα αυτό τέθηκε μετά τα τραγικά γεγονότα στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια στις 12 Αυγούστου. Σε συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι ευθύνη έφεραν και οι δύο πλευρές. Τη δήλωση αυτή καταδίκασαν στη συνέχεια ακόμη και εξέχοντες Ρεπουμπλικανοί. Παρ’ όλο […]

Η ικανότητα του ΣΥΡΙΖΑ ν’ ανοίγει μεγάλα θέματα είναι μοναδική. Για την ακρίβεια, να κάνει ότι τα ανοίγει, προβοκάροντας συνοδοιπόρους και αντιπάλους του. Εχοντας αναγάγει σε δόγμα του λόγου και των έργων του την αμφίσημη προσέγγιση της πολιτικής («μιλάω αριστερά, πράττω δεξιά»), ψαρεύει σε θολά νερά. Η πολιτική στρατηγική αυτή του εξασφαλίζει, φαινομενικά, μακροημέρευση και […]

Χθες ήταν η ευρωπαϊκή ημέρα μνήμης για τα θύματα Ναζισμού και Κομμουνισμού όπως καθιερώθηκε με ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 2 Απριλίου 2009. Η Εσθονική Προεδρία της ΕΕ πήρε την πρωτοβουλία να διοργανώσει εκδηλώσεις στο Τάλιν για την ημέρα αυτή, όπου μεταξύ άλλων στην ατζέντα ήταν και η συνάντηση των υπουργών Δικαιοσύνης. Ο υπουργός Δικαιοσύνης […]

Δέσμια του παρελθόντος και της Ιστορίας, η οποία όμως είναι για τους ιστορικούς και όχι για τους πολιτικούς, παραμένει η κυρίαρχη πολιτική τάξη της χώρας. Αδυνατεί να συνεννοηθεί για τα αυτονόητα σε μια δημοκρατία δυτικού τύπου και είναι έτοιμη να λύσει το ζωνάρι και να συγκρουστεί για θέματα τα οποία δεν αφορούν την πλειονότητα των […]

Τώρα θα μου πείτε τι δουλειά έχει το δημοψήφισμα στη Μ. Βρετανία και το αποτέλεσμά του και σε ποιον στρέφεται η συμπάθεια. Αλλά να τα πιάσουμε από την αρχή. Πέρσι τέτοιον καιρό η ετυμηγορία του βρετανικού λαού αναστάτωσε την ΕΕ και συμπίεσε τον πολιτικό χρόνο στην Αγγλία σε τέτοιο βαθμό που είχε να συμβεί από […]

Είναι αλήθεια ότι, μετά τον εφιάλτη που πέρασαν με τον Βαρουφάκη, οι ξένοι δανειστές βρήκαν στο πρόσωπο του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου έναν σοβαρό συνομιλητή που διαχειρίστηκε δύσκολες φάσεις στη βάση μιας λογικής, ακόμη και αν διαφωνεί κανείς με τα μέτρα στα οποία τελικά έβαλε την υπογραφή του. Και αυτό ήταν κάτι που έλειπε από […]

Το 1940, όταν η Βρετανία αντιστεκόταν μόνη κατά της ναζιστικής Γερμανίας, κυκλοφόρησε ένα μικρό βιβλίο με τον τίτλο «Guilty Men» («Ενοχοι») και το ψευδώνυμο Cato. Οι πραγματικοί συγγραφείς ήταν ο μετέπειτα αρχηγός του Εργατικού Κόμματος Μάικλ Φουτ, ο φιλελεύθερος δημοσιογράφος Φρανκ Οουεν και ο συντηρητικός δημοσιογράφος Πίτερ Χάουαρντ. Το βιβλίο ζητούσε εξηγήσεις από εκείνους που […]

Η κυβέρνηση έχει ώς τώρα τραυματίσει τουλάχιστον τρεις φορές τη σχέση της με το δημοκρατικό κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η πρώτη διαπράττεται κατ’ εξακολούθηση: πρόκειται για τη συστηματική υπονόμευση θεσμών και ελευθεριών. Οι άλλες δύο είναι συμβολικά πιο φορτισμένες: συνδέονται με τη στάση έναντι της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και του κομμουνιστικού καθεστώτος. Πρώτη εκδήλωση της […]

Οι περισσότερες χώρες θέλουν να εξαλείψουν την απειλή μιας πυρηνικής καταστροφής –και δικαίως. Υπάρχει όμως κίνδυνος ορισμένες από τις προσπάθειες που καταβάλλονται να οδηγήσουν στο αντίθετο αποτέλεσμα. Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου μέχρι σήμερα το πυρηνικό οπλοστάσιο του πλανήτη έχει μειωθεί δραστικά. Στην περίπτωση των ΗΠΑ και της Ρωσίας η μείωση φτάνει το 80%. […]

O ναζισμός και ο κομμουνισμός είναι δύο διαφορετικά ιδεολογικά ρεύματα, γι’ αυτό και έχουν και άλλα ονόματα. Ναζισμός το ένα, κομμουνισμός το άλλο. Ιστορικοί, πολιτικοί επιστήμονες, φιλόσοφοι, κοινωνιολόγοι κ.λπ. τα μελετούν, όπως και τα καθεστώτα που ιδρύθηκαν στο όνομά τους, για να βρουν τα ιδιάζοντα χαρακτηριστικά του καθενός, ομοιότητες και διαφορές. Αυτό θα λέγαμε είναι […]

Στις 20-21 Αυγούστου συμπληρώθηκαν 49 χρόνια από την εισβολή των Σοβιετικών και των συμμάχων τους στην Πράγα. Πριν από λίγες ημέρες ο κ. Κοντονής αποφάσισε να μη συμμετάσχει η χώρα σε διεθνές Συνέδριο στο Ταλίν με θέμα «τα εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων». Μετά την καταστολή της Ανοιξης αποκαλύφτηκε ότι το κομμουνιστικό σύστημα δεν είναι δυνατόν […]

Η υστέρηση και η καθυστέρηση είναι δυο έννοιες που αρμόζουν γάντι στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Με κλειστά μάτια μπορείς να τις αποδώσεις σε κάθε κυβερνητική ενέργεια. Από το τρίτο Μνημόνιο που μας φορέθηκε, μέχρι τις αξιολογήσεις κι από τις δηλώσεις για τις φωτιές, μέχρι το νομοσχέδιο για την παιδεία. Ολα έχουν βάση την υστέρηση και την […]

Προκαλεί ακόμη «πολιτισμική παραζάλη» στην ελληνική κοινωνία η ακατανόητη ρύθμιση του υπουργού Παιδείας κ. Γαβρόγλου σχετικά με τη σημαία. Δηλαδή την ελληνική σημαία να μην τη σηκώνουν οι άριστοι μαθητές κατά τις μαθητικές παρελάσεις, αλλά οι σημαιοφόροι να ορίζονται με κλήρωση! Γιατί ενοχλεί αυτή η ρύθμιση; Γιατί πίσω από αυτήν κρύβεται η απεχθής φιλοσοφία του […]