Ευρωπαϊκό όνειρο

Καθώς η Ελλάδα αποδεικνύεται ανίκανη, πολύ περισσότερο η σημερινή κυβέρνηση, να συγκροτήσει ένα αποτελεσματικό σύστημα πολιτικής προστασίας από τις φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί κ.λπ.), η σωτηρία ίσως έλθει και πάλι από την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Η τελευταία βρίσκεται στο στάδιο της υιοθέτησης ενός νέου συστήματος για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών με την επωνυμία […]

Σήμερα, 20 Ιουλίου, συμπληρώνονται σαράντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια από την παράνομη εισβολή και κατοχή 38% περίπου του εδάφους της Κύπρου από την Τουρκία (20 Ιουλίου 1974). Η εισβολή αποτέλεσε την κατάληξη μιας ολέθριας πορείας για την Κύπρο που ξεκίνησε σχεδόν ευθύς μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας με ομολογουμένως ευθύνη αρχικώς της ελληνοκυπριακής πλευράς η οποία […]

Οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις του επιτρόπου Πιερ Μοσκοβισί στην Αθήνα, αλλά και σειρά άλλων αντιδράσεων του ευρωπαϊκού συστήματος και κρατών – μελών έχουν ως κύρια αφετηρία το επερχόμενο τέλος του πολιτικού κύκλου στην Ευρωπαϊκή Ενωση –τέλος της θητείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε λιγότερο από έναν χρόνο (Μάιος 2019) θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, […]

Ο συμβιβασμός για το Μεταναστευτικό – Προσφυγικό στον οποίο κατέληξαν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ένας κακός συμβιβασμός. Δεν συνιστά κοινή πολιτική ούτε βεβαίως επιλύει το μεταναστευτικό – προσφυγικό πρόβλημα. Απλώς διευκολύνει πολιτικά κάποιες κυβερνήσεις όπως Γερμανίας, Ιταλίας. Οι χώρες που βγαίνουν νικήτριες από τον συμβιβασμό αυτό είναι […]

Η συμφωνία με τα Σκόπια τείνει να επισκιάσει το μείζον γεγονός ότι ψηφίζεται ένα τέταρτο ουσιαστικά Μνημόνιο ενώ ταυτόχρονα σχεδιάζεται η έξοδος της χώρας από το τρίτο πρόγραμμα/Μνημόνιο στα μέσα Αυγούστου. Δεν θα πρόκειται για «καθαρή έξοδο» όπως διατείνεται η κυβέρνηση. Αυτό το αφήγημα έχει καταρρεύσει πλήρως. «Καθαρή» δεν μπορεί να είναι μια έξοδος όταν […]

Ο σχηματισμός της πρώτης αμιγώς ακροδεξιάς – λαϊκιστικής κυβέρνησης στην ΕΕ/Ιταλία (Κίνημα 5 Αστέρων – Λέγκα) και της νέας σοσιαλδημοκρατικής στην Ισπανία υπό τον Πέδρο Σάντσεθ έχει επαναφέρει το καίριο ερώτημα «πού πηγαίνει η Ευρωπαϊκή Ενωση;». Η νέα ιταλική κυβέρνηση αμφισβητεί κεντρικές επιλογές της ευρωπαϊκής ενοποίησης, θεμελιακούς στόχους της ΕΕ, ιερές αξίες του συστήματος, αν […]

Το Μακεδονικό (Σκοπιανό) ζήτημα δεν θα έπρεπε να είχε δημιουργηθεί την περίοδο 1991-1992 με τον τρόπο που δημιουργήθηκε (κυρίως με ιδιαίτερα μαξιμαλιστικούς όρους). Ούτε θα έπρεπε να είχαν απορριφθεί από την Ελλάδα σημαντικές πρωτοβουλίες για την επίλυση του ζητήματος με πρώτη και καλύτερη αυτή του πακέτου Πινέιρο (1992) η οποία ουσιαστικά προσέφερε αυτά που διεκδικούμε […]

Τα όσα απαράδεκτα γράφτηκαν από ορισμένους στα κοινωνικά μέσα μετά την επίθεση στον Γιάννη Μπουτάρη επαναφέρουν στη συζήτηση τον πολιτικό ρόλο του Διαδικτύου και των Μέσων (Facebook, Twitter κ.λπ.). Και τούτο ενώ αρχίζει να ισχύει (25/5) ο πολυσυζητημένος γενικός κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ 2016/679) για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (GDPR) με ανάθεση, μεταξύ […]

Υπάρχει ένα εφιαλτικό σενάριο για την Ελλάδα της μεταμνημονιακής εποχής που δεν συζητιέται μεν εδώ αλλά ευρέως εκτός συνόρων και που πρέπει να ακυρωθεί. Το σενάριο αυτό είναι: η χώρα στις 20 Αυγούστου βγαίνει από το πρόγραμμα (τρίτο Μνημόνιο) και επιστρέφει στις αγορές (με τη βοήθεια του αποθεματικού που έχει σχηματιστεί), αλλά παρά ταύτα ύστερα […]

Μετά τριάντα περίπου χρόνια συνεχούς ενίσχυσης (από το 1988 –πρώτο πακέτο Ντελόρ), η διαρθρωτική πολιτική συνοχής, από την οποία τόσο σημαντικά επωφελείται η Ελλάδα (ΕΣΠΑ, κ.λπ.), συρρικνούται. Αυτό συνιστά μια εξόχως προβληματική εξέλιξη για την Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά αλλά και για τις λιγότερο εύπορες χώρες – μέλη όπως την Ελλάδα. Και περιστέλλεται σε μία περίοδο […]

Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών στην Τουρκία αποτελεί μια θετική εξέλιξη για την Ελλάδα καθώς ξεκαθαρίζουν μέσα στους επόμενους δύο μήνες το θολό πολιτικό τοπίο και η αβεβαιότητα στη γειτονική χώρα. Διαφορετικά η αβεβαιότητα θα σερνόταν για πολλούς μήνες (μέχρι τον Νοέμβριο 2019) με πλειοδοσίες άκρατου εθνικισμού. Και δυστυχώς κάτω από τις κρατούσες πολιτικές πραγματικότητες στη […]

Τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ουγγαρία αποτελούν μια άλλη μεγάλη ήττα για την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ενωση ειδικότερα. Είναι η δεύτερη ήττα μέσα σε διάστημα σχεδόν ενός μήνα. Είχε προηγηθεί η Ιταλία με την επικράτηση των λαϊκιστικών δυνάμεων του Κινήματος των 5 Αστέρων και της ακροδεξιάς Λέγκας (του Βορρά). Στην Ουγγαρία το ακραία συντηρητικό κόμμα […]

Πραγματοποιείται σήμερα (Δευτέρα 26/3) η διάσκεψη κορυφής Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) – Τουρκίας στη Βάρνα της Βουλγαρίας –χώρας που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ. Η διάσκεψη γίνεται σε μια στιγμή που η Τουρκία εντείνει την επιθετικότητά της σε όλα τα μέτωπα (Αιγαίο, γκρίζες ζώνες, διεκδίκηση δεκαοκτώ νησιών όπως απεκάλυψαν «ΤΑ ΝΕΑ» κ.λπ.). Στον […]

Οταν ζεις στη σημερινή Ελλάδα είναι εξαιρετικά δύσκολο να δεις τις μεγάλες ιστορικές τάσεις και τη μεγάλη εικόνα, πολύ περισσότερο να δεις όλα αυτά θετικά. Μια χώρα που έρχεται τελευταία σε όλους σχεδόν τους δείκτες οικονομικής και κοινωνικής απόδοσης, που βυθίζεται στην παρακμή και στις αντιδημοκρατικές πρακτικές, που καταλύει το κράτος δικαίου, που προσβάλλει βάναυσα […]

Ο σεβασμός του κράτους δικαίου και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης θα αποτελούν εφεξής κριτήρια για την ανάληψη πόρων από την Ευρωπαϊκή Ενωση, σύμφωνα με σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον προϋπολογισμό (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο –ΠΔΠ) της ΕΕ για την επόμενη επταετή περίοδο. Αλλά δεν είναι η μόνη πρόταση που προκαλεί αντιδράσεις, ιδιαίτερα από «ένοχες» […]

Εχει περάσει η Ελλάδα (με την υπόθεση Novartis) σ’ ένα νέο (τέταρτο) στάδιο στη διαδικασία οικοδόμησης ενός αυταρχικού κράτους; Η μελέτη της εγκαθίδρυσης αυταρχικών, ανελεύθερων καθεστώτων τόσο εντός Ευρωπαϊκής Ενωσης (κυρίως Πολωνία, Ουγγαρία) όσο και εκτός (Τουρκία, Ρωσία κ.ά.) έχει επισημάνει πέντε διαφορετικά στάδια στη σχετική διαδικασία Στις περισσότερες περιπτώσεις τα πέντε αυτά στάδια εξελίσσονται […]

Η Ευρώπη παρακολουθεί, ενδιαφέρεται, οπωσδήποτε πιέζει αλλά δεν ασχολείται και πάντως δεν ασχολείται ενεργά με τη διαμάχη γύρω από την ονομασία της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Ενδιαφέρεται για πολλούς λόγους, όπως για τη σταθερότητα στην περιοχή των Δ. Βαλκανίων, σταθερότητα η οποία εμφανίζεται ως εξόχως εύθραυστη την τελευταία περίοδο, ενδιαφέρεται για την αποτροπή […]

Η πιο σκληρή, η πιο μεγάλη διαπραγμάτευση που θα διαρκέσει μήνες αρχίζει τις επόμενες μέρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλά και η πιο κρίσιμη τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ΕΕ συνολικά. Και αφορά στη συμφωνία πάνω στο νέο «πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο/ προοπτικές της Ενωσης» για μια επταετή ή πενταετή περίοδο (δεν έχει ακόμη […]

Η σχέση διανοουμένων, πολιτικής και εξουσίας είναι εξαιρετικά σύνθετο και περίπλοκο ζήτημα από την εποχή του Πλάτωνα. Συγγραφείς όπως οι Α. Γκράμτσι, Ε. Σαΐντ, Ζ.-Π. Σαρτρ, Π. Τζόνσον, Ρ. Αρόν κ.ά. έχουν επιχειρήσει στη σύγχρονη εποχή να προσεγγίσουν, αναλύσουν, απομυθοποιήσουν (ή και να μυθοποιήσουν) τον ρόλο των διανοουμένων (intellectuals). Η Ελλάδα, όπως παράγει περισσότερη Ιστορία […]

Ο απελθών χρόνος άφησε πολλά πίσω του, καλά και κακά. Για την Ευρώπη άφησε μια αίσθηση επιστροφής στην κανονικότητα. Για την Ελλάδα ο νέος χρόνος μπορεί να σηματοδοτήσει την επιστροφή σε κάποια κανονικότητα, ιδιαίτερα εάν γίνουν εκλογές. Στο εκδοτικό πεδίο το 2017 άφησε επίσης πολλά. Δεν υπερβάλλω ωστόσο εάν ισχυρισθώ ότι η σημαντικότερη έκδοση ή […]

Υπάρχουν πρόσωπα και πρόσωπα. Οπως αυτά που ξεχώρισαν στη χρονιά που πέρασε. Για την Ευρώπη, το νέο πρόσωπο λέγεται βέβαια Εμανουέλ Μακρόν. Ο γάλλος πρόεδρος ήλθε στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή σχεδόν «από το πουθενά». Και κυριάρχησε. Με έναν καθαρό, οραματικό λόγο για την Ευρώπη και ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο για τη Γαλλία (χώρα της χρονιάς για […]

Ηταν Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 1991, την παραμονή της σύγκλησης της Συνόδου Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (τότε) η οποία υιοθέτησε την περίφημη κοινή θέση για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την αναγνώριση των κρατικών οντοτήτων που θα προέκυπταν. Μαζί με τον αείμνηστο πρέσβη Κωνσταντίνο Λυμπερόπουλο (πολιτικός διευθυντής στο ΥΠΕΞ) είχαμε με τον τότε υπουργό Εξωτερικών […]

«Με τη δύναμη μιας λέξης ξαναρχίζω τη ζωή μου». Κάθε Δεκέμβριο, στο τέλος του χρόνου, συνηθίζεται εφημερίδες, ινστιτούτα κ.ά. να επιλέγουν τη λέξη (ή λέξεις) που «έγραψαν», κυριάρχησαν μέσα στον απερχόμενο χρόνο. Τη λέξη της χρονιάς δηλαδή. Μερικές φορές πρόκειται για μια εντελώς νέα λέξη ή φράση που έχει επινοηθεί και καταχωρείται και στα λεξικά […]

Το ευρωπαϊκό πλανητικό σύστημα φαίνεται να ευθυγραμμίζεται. Και πάντως Ε. Μακρόν (πρόεδρος Γαλλίας), Μ. Σουλτς (ηγέτης Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών – SPD) και Ζ.-Κ. Γιούνκερ (πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής) έχουν ευθυγραμμισθεί προς τη κατεύθυνση της βαθύτερης ενοποίησης. Ο Μ. Σουλτς πήγε μάλιστα ένα βήμα πολύ πιο πέρα –πρότεινε τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης μέχρι το 2025. […]

Οι διμερείς, επίσημες επισκέψεις σε ανώτατο πολιτικό ή πολιτειακό επίπεδο γίνονται προκειμένου να συμβάλουν στη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στις χώρες και όχι βέβαια στην επιδείνωση των σχέσεων ή στην ανάδειξη προβλημάτων, νέων ή παλαιών. Γι’ αυτό και το timing, ο χρόνος μιας επίσκεψης, επιλέγεται με ιδιαίτερη προσοχή και στάθμιση όλων των συναφών παραμέτρων. Συνήθως […]

Ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο θα επιλυθεί η τρέχουσα πολιτική κρίση στο Βερολίνο –νέα απόπειρα σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού, κυβέρνηση μειοψηφίας ή νέες εκλογές –ένα πράγμα εμφανίζεται ως βέβαιο: η Γερμανία, η χώρα – υπόδειγμα πολιτικής σταθερότητας στη μεταπολεμική εποχή, μπαίνει σε περίοδο πολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας. Και αυτό είναι κάτι ιδιαίτερα αρνητικό όχι […]

Πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως στην έκταση της παραοικονομίας. Αντιστοιχεί στο 21,5% του ΑΕΠ (40 δισ. ευρώ) αν και άλλες μελέτες την τοποθετούν σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα –στο 30% ΑΕΠ (55-60 δισ. ευρώ περίπου). Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 18,3%. Στις περισσότερες κεντροευρωπαϊκές χώρες είναι κάτω του 10%. […]

Οι αυριανές εκλογές για την ανάδειξη της ηγεσίας του νέου ενιαίου φορέα της δημοκρατικής, προοδευτικής παράταξης (της κεντροαριστεράς, σοσιαλδημοκρατίας, μεταρρυθμιστικού κέντρου, πολιτικής οικολογίας) μπορεί να αποδειχθούν ιστορικές για την πολιτική διαδικασία και το μέλλον της χώρας. Η εκτίμηση αυτή δεν συνιστά υπερβολή. Η χώρα θα μπορέσει να βγει από την πολύπλευρη παρακμιακή φάση στην οποία […]

Εκατό χρόνια συμπληρώνονται από «τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση» (7 Νοεμβρίου 1917 με το νέο ημερολόγιο). Και ίσως να είναι νωρίς ακόμη για να την αξιολογήσει κάποιος όπως θα έλεγε ο Τσου Εν Λάι. Το ίδιο λέει και ο Τ. Τρίκκας στο πρόσφατο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του «Οκτωβριανή Επανάσταση 1917-2017, Από το Οραμα στην Πράξη» (Θεμέλιο). […]

Μέρες παρελάσεων ξανά. Παρελάσεις στρατιωτικές και παρελάσεις μαθητικές με την ευκαιρία της επετείου του «Οχι». Γενικώς δεν με συγκινούν ιδιαίτερα οι παρελάσεις. Είναι εικονικές εκδηλώσεις επίδειξης ισχύος. Αλλά όσο θα μπορούσε ίσως κάποιος να κατανοήσει τη σκοπιμότητα μιας στρατιωτικής παρέλασης, άλλο τόσο αδυνατεί να κατανοήσει το νόημα των μαθητικών παρελάσεων. Δεν εξυπηρετούν απολύτως τίποτα. Δεν […]

Ανεξάρτητα από τον κυβερνητικό συνασπισμό που θα προκύψει τελικά στην Αυστρία, τα εκλογικά αποτελέσματα στη χώρα αυτή επιβεβαιώνουν τη δραματική μετατόπιση της Ευρώπης προς τα δεξιά. Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία ακολούθησαν τη δεξιά στροφή με νίκες για τα συντηρητικά, δεξιά κόμματα ή και, το χειρότερο, με εντυπωσιακή αύξηση των ψήφων για τις ακροδεξιές, λαϊκιστικές, ευρωσκεπτικιστικές […]

Προφανώς ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν ασχολήθηκε και πολύ με τα «βαρυτικά κύματα» με αφορμή την απονομή του βραβείου Νομπέλ στους τρεις επιστήμονες (Κ. Θορν, Ρ. Βάις, Μ. Μπάρις) που τα ανίχνευσαν, επιβεβαιώνοντας μια ακόμη πτυχή της θεωρίας της σχετικότητας. Δεν ασχολήθηκε για πολλούς λόγους. Ισως γιατί κατά κανόνα και σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις οι […]

«Αρκετά με την Ελλάδα. Να απαλλαγούμε από το ελληνικό πρόβλημα, έχουμε πολλά άλλα επείγοντα και σοβαρότερα να ασχοληθούμε» είναι η φράση που συνοψίζει τη στάση της Ευρώπης απέναντί μας. Και «οποιαδήποτε κυβέρνηση μας διευκολύνει σ’ αυτό με την υιοθέτηση των απαιτούμενων μέτρων έχει την υποστήριξή μας». Και καθώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ απέδειξε εμπράκτως πως ήταν […]

Και εκεί που νομίζαμε ότι είχαμε δαμάσει το τέρας του ακροδεξιού λαϊκισμού, εξτρεμισμού (ξανα)σήκωσε κεφάλι στην πλέον κρίσιμη χώρα, τη Γερμανία. Η είσοδος της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (Alternative fur Deutschland –AfD) στο Κοινοβούλιο για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με ποσοστό πάνω από το 10% των ψήφων (περίπου 13%) και κοντά στις […]

Η Γερμανία πηγαίνει αύριο σε εκλογές. Και όπως όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, η Ανγκελα Μέρκελ θα επανεκλεγεί για τέταρτη θητεία στην καγκελαρία, μια επίδοση-ρεκόρ στη γερμανική πολιτική. Το ερώτημα είναι ποιος θα είναι ο νέος κυβερνητικός εταίρος της Ανγκελα Μέρκελ και του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Οι Σοσιαλδημοκράτες με τον Μάρτιν Σουλτς ως διεκδικητή για την καγκελαρία […]

Η Ευρώπη προχωράει με «τον αέρα στα πανιά της» όπως είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Η Ελλάδα όμως απουσιάζει (ή μήπως αποκλείεται;). Απουσιάζει από επιμέρους συναντήσεις κρατών-μελών της Ενωσης που πραγματοποιούνται με θεματολογία που ενδιαφέρει άμεσα τη χώρα μας. Καταγράφω ορισμένες από τις πλέον πρόσφατες συναντήσεις άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος από τις οποίες η […]